711 MCCCCCIV, GENNAIO. 712 man. E l’orator fo dal papa, e à inleso Ferara non voi darli ajuto, nò impazarsi in questo. Il papa voi averla onmino per forza, e disse : « Pur niun non ne dia impazo ». Rispose l’orator : « Niun poi dar im-pazo a la beatitudine vostra, per essere sitiiada eie. » Tamen il non papa disse nulla, e lui orator non li parse dir altro, perchè volea da lui venisse e non ofrir l’ajuto nostro, e judicha la necessità li converà far ricorcr a la Signoria nostra. Poi esso papa li dimandò si avia auto risposta di la lettera di 26. Li rispose soa beatitudine non se curasse di altra risposta, et che non si harìa si presto per esser cossa importantissima ; e qui replicò le raxon di la Signoria nostra ; pur a la line trovò il papa molto duro ; tamen parlò quietamente, licet intendi da drio parla colerice. Dii ditto, di 11. Come il papa havia electo comissario a la impresa di Cesena el vescovo di Castel- lo, videlicet quel Vitelli, licet li cardinali yspani persuadi a lassar il ducha, clic poi arà le roche, videlicet Cesena e Forlì, che altro non li resta. E il papa dice darà per obstaso suo nepote ex sor or e, fradelo dii Cardinal di Lucha ; sichè stanno in tal pratiche, e il papa non sa qual via habi a tenir. E à inteso dilto Valentino à rizerchato alcuni capi francesi sono lì in Roma di darli danari, non sa a che fine, e il papa à recollo Frachasso (che) spera aver eonduta. Li oratori ymolesi sono in praticha di dar Ymola al papa e tuor per signor domino Galeazo de Riario, eh’è il 3.° fiol fo dii conte Ilironimo, al qual il papa li darà una nepote per moglie. Dii ditto orator, do altre lettere, tra le qual una di suo man propria, drezate a li capi di X, qual fono lecte con essi capi di X remotis ar- * bilris etc. Copia de una lettera in yspagnol, scrita per il gran capitanio a V orator yspano è in questa terra. Muy magnifico Seùor. Està serà por avisaros, come el jueves 28 de deziembre, con ajuda de Dios e su gloriosa Madre pusimos nostro puente cerca el Garellano, e pasamos e tomamos a Suy e Castellbrle e desbalisamos cent e cinquant onbres d’armas. OI.ro dia, viernes, fui al campo de los franceses, e halle que se havian levan-tado, dexando todas las tiendas e niucha ropa ; e se-guilos e alcancelos en Mola e dimos en ellos de manera, que fueron lantos los muertos e presos que los menos se salvaron. Tomamos les 33 piezas de arti-lleria. Seguimos el alcanze fasta la puerta del monte de Orlando de Gaieta, donde se tornò su cariaze quando pensavan tenerlo en salvo, que ninguna cosa salvaron, por scr ya noche con grave tiempo de agua e noslra gente aver oy ido 17 millas sin corner. La noche pasada yste dia me bolia alozar a Caslellon, el sairado de manana vine con la gente e tomé el monte con ajuda de nostro Senor, e mas de dos mil cavallos se tomaron, e de toda nostra gente fo ganado bien. Los franceses con fatiga exquisan de far retirada a la ciudad. Esto mismo dia, monseiìs de Trauls e Corco e Santa Colon salieron a contratar de dar-nos la ciudad, fué lo avido tanta gaina, qui de piedad la he aceptado, somos de acuerdo. Oy primo dia del ano a gloria de Dios me han dado los Rehenes de entregarmela a la ora, que les daré a mons. de Aubein, e spero en nostro Senor que manana me enlrcgaran el castello e la ciudad, yllos se amba-ram de embarcar e seyra en su armada, a la qual se avia acercado. Bien vegoqui ayer le fizo tiempo tam fortuna e contrario, que poco seguro lucra de dar las naves, e si noslra artilleria fuera llegada, os certifico qui la faziamos rendir o se la anegavamos, oy le se-guió buen tempo y se a alungado, mas no vale la fe-cha syn toque, que diez barcas destas carachasenaos, que tiene aqui se fallaron en el Garellano cargadas de alguna artilleria e ropa destos senores franceses,. |x>r fuir de los nostros se metieron a la mar, que era grava e todas se anegaron, en qui morió Pedro de Medicis con mas de trezientos onbres. De las otras cosas de acà, espcro en la majestad de Dios que presto avies el gozo que desyais : nostro Senor vue-slra magnifica persona y stado guarde e acreeiente corno deseais. 342 Del monte de Orlando de Gaieta, primero dia de Enero de 1504. Cons. A tergo : Al muy magnifico seùor el senor Lorenz Suarez de Figueroa enbassador de los calholicos reyes. Venecia. Los presos principales de los franceses e muertos son los seguentes. Balio de Can. Balio de la Montana. Del marques de Manlua, su alferez, con su bandera. El ament (?) del marques de Ferara su alferez. El anicur (?) del marques de Saluzo. El ament de Sandrieurto. El ament del armiralle c su alferez.