S3
MDXXl, OTTOBRE.
84
55	Excmplum litlcrarum domitiorum Helvetiorum ad revercndissimum cardinalem Scduncn-sem, tituli sanctac Potentianae.
       Reverendissime paler ac colendissime princcps. Pervenil posi accessum peditum, ad noliliam domi-norum helvetiorum, quod aliqui capilanei ducerent suos precise in Lombardiam conira gallum ad eum expellendum. Coiistiluerunt proplerea dielam ad Zug ad diem Marlis proximam proeleritam, in qua primo comparuit dominus Guielmus cum brevi apostolico, quod praesentavil et Iranslatum in alemano, cui aperte responderunl quod non velini pali quod pedites sui, qui castra Domini Nostri sequunlur, in aliquo offendant gallum in dominio Mediolani, in quo et in-clusas velint habere civilales Parmam et Placenliani; in quihus si Sanctitas Sua pnclendat habere jus, pro-sequalur juslilia et non armis. Declaraverunl et ea-sdem civilates esse inclusas in tractatu pacis inter ipsum gallum et dominos helvetios ut ipsi easdem sibi sint obligati defendere et manutenere. Scribunt proplerea Sanctissimo Domino nostro, quod omnino non veluat quod suos ducat contra slatum Mediolani. Scripserunt et capitaneis suis in eumdem e libelli tn in quibus onines sunt concordes, et omnia illa quae jam tractarunt conira gallum impingunlur Do-minalioni veslrtE reverendissima! in lanlum, ut multi oratores in eadem dieia inslarunt apud helvetios, ut omnes simul declararent Dominationem vestram re-verendissimam publicum inimicum helveticorum, et pro tali publicaretur. Fuerunt aliqui qui responde-runlhoc non habere in commissis a dominis suis; sed receperunt proposilionem hanc in reslum ad referendum dominis suis. Orator autem Thuricensis Zollihab noluit recipere in reslum, net se super eo aliquid in commissum liabere quod respondeat. Sic res pro nunc emansit in calamo; tarnen quocum-que sii, habet Dominalio vestra reverendissima bene cogitare de rebus suis, quia agii rem periculosissi-mam et infinitis periculis plenam. Credo enim, quod jam maior pratica sit apud cerlos ut exercilus extin-gualur. Comparuit et in eadem dieta de Li Meth qui conqueslus est de perilibus helvetiorum, quod 11011 servierint Regi suo in necessitate, nec voluerunt fa-cere debilunr Responsum fuit, quod propler pau-citalem eorum hoc facilini sit; sed ubi adhuc velit habere plures, videlicet quinque milia, velint mitlere ubi opus sit. Noluit acceptare sine scilu Regis sui, cui hoc significare promisit ut in decem odo die-bus responsum habeat. Dixit prselerea helvetiis,
quomodo Caesar cum cxercitu suo recessil ab olisi -dionc Maliers, quod et inulti alii affirmant. Pridie, 55* dum essent Constanliae, venerunt certi pedites ab eodem exercilu qui similia dixerunt. Revenit et islis diebus Ilenricus Miserbach ab inferioribus partibus, qui dixit quod gallus occupai mare illud, ul nulla alicela possint capi. Dixit el quod magna sit differentia in exercilu Caesaris, ut omni bora se percutiant. Dixit eliarn quod rex Daciae sit coaclus redire in regnimi suum, propler suedos qui sibi de novo magnum inlulerunt damnum. Dixit etiam, quod in Iri-bus septimanis in obsidione Maliers nullum sii emis-sum tormentimi conira civilatem. Haec nova cur-runt per helvetios. Modo lamen, diclus secretarius liabens cerlas lil teras a regentibusde Eliseli, quomodo Caesar scribil, quod fulurum sit quod confliclus fiat inter ipsum et gallum, in quo ipse in persona velit adesse, et commisit eis ut de novo eligant pedites duo mille qui omni bora sint parati. Ita undique e-mergunl nova contraria sibi ipsis ; solum quod Do-minalio vestra sit salva, post modum fiat bona vo-lunlas Domini. Quo ad res dominalionis vestra re-verendissim*, non inverno bene modum quo du-cantur per superiores |>arles; sed conduxil certuni cumini, qui die lunae futura eisdem mihi ducei usque ad Slen, et inde ego providebo ut sint eon-duclee usque Constanliam ad alias res. Fui lamen prsecibus domini Guielmi coaclus sibi dimillere eer-las petras minoris prccii pro lionore suo, et licet haec res non sine aliquo clamore vel suspicione duci possint, volili lamen polius salvare res quam liniere elamorem. Fui bodie advisatus, quod Ilenricus Miserbach vellet restare (sic) omnia bona et dornum Dominalionis veslrae reverendissimae propler certuni debitum in quo sibi eandem dicit obligari; spero lamen quod 11011 feslinet. Ubi autem Domination! veslrie reverendissimae magis placeret quod omnia quac ab bine ducunlur vel Constantiae rna-nent, ducerenlur apud Fellhlech. Polerit significare spero, quod Joannes Petrus cum cruce legationis jam comparuerit.
    Thuregii, Xlll Octubris.
  Subscriptio :	Henricus.
   A tergo: Reverendissimo in Christo patri domino Matheo tituli Sanclae Potentianae praesbytero cardinali Sedunensi.
Magnìfice ac clarissime, Signor mio. 56
    In questi giorni passali, balliamo avuto comis-sione dal clarissimo Grilli di levarne da il campo