217 UDXII, OTTOBRE 218 xercilo di la Signoria ili Venecia, e non sguizari, e che in Franza il nome di la Signoria è in gran veneratimi, dicendo tutti rompe fede si non la Signoria; et che mal volentiera pagano lo imposition, sichè stenta a trovar danari in la Franza; et che li cardi- 122 nali scismatici e altri prelati deno andar al Concilio stanno in caxa e sono mal visti in la Franza, perchè hanno a mal haver fato questo contra il Papa, dicendo il malanno è sta per aver fato contra la Chie-xia. Item, che il signor Bortolo d’ Alviano è molto in fama, e s’il conte di Pitiano lo seguiva, il Re era roto. E1 qual signor Bortolo è in castri di Lochies, e cussi come prima el dormiva in la cheba e de dì andava per castello, cussi al presente, poi è venuto lì don Piero Navaro, dito signor Bortolo è in più libertà, e il Navaro dorme in la cheba. Dice di tutti nostri zentilhorneni presoni ha saputo qual cossa, excepto di sier Zacharia Contarmi, che nulla ha saputo dove el sia, et che missier Zuan Jacopo ha fato ogni cossa per la liberal ion di sier Marco Dandolo; ma non ha potuto otenir. Di sier Alvise di Garzoni, il Re era contento darlo per monsignor dì Grue, fo preso in Como per sguizari ; ma sguizari voleno la taia e il Garzoni non ha da pagarla. Item, che sier Andrea Griti procurator troveria s’il volesse ducati 25 milia in Franza, tanto credito ha. Era in uno castello lon-tan da lui e non li havia potuto parlar. Disse poi di la sua venuta per il stato de Milan, e come il vescovo di Lodi li donò una vesta di seda e una di zambe-lolo, et li volea donar ducati 300. Et scrisse la comunità di Bergamo, per esser stà suo retor, li volea far presenti di danari, non li volse. Disse il castelan di Novara lo spoiò, per le spexe late. 122' Copia di uno breve dii Pontefice al cardinal sedunense legato. Julius P. P. II. Dilecto fili noster, salutcm et apostolicham be-nedictionem. Ex litteris quas venerabili Irater Jo. Matbeus ar-chiepiscopus Sanctoe Severinae, prelatus noster do-mesticus, Parma; etc., gubernator ad nos scripsit. intelleximus circumspectionem tuam plurimum desiderare scirc an milites Ilispani qui, rebus Floren-linorum absolutis, castra movearunt et nostra volúntate et consensu versus Lombardia!« proficiscan-tur, vel ne ; vererique (ut fama est) ne ad ducatus Mediolani ducisque Maximiani et etiam Venetorum damna se conferant. Fili noster dilecte, res est quippe lwec maximi momenti et allius investiganda atque diligentissime consideranda, ne, dura Itali® partam libertatem conservare atque ducem Me-diolanensibus restituere quaerimus, ab Ilispanis bsec avertantur. Unquani nostri consilii fuit, nequo nobis placuìt quod Ilispani milites Lombardìam versus se conferre deberent, cum praesertim eorum opera in ducatu ipso ad nullam rem gerendam necessaria sit, nani, ut est plurimorum scntentia atque fama, Ilispani ipsi, vel ad obviandum adventui ipsius ducis, vel ad Venetoruin damna seu ad utrumque tendere videntur. Neulrum quippe ncque honestum est, ncque pacifico statui Mediolanensi rebusque sanctissimi foederis, praesertim ut in suo robore persìstat, foedus conducere posse videtur. Nos comeatum transìtumque illis, etiam si voluisse-inus, prohibere absque rerum nostrarum damilo atque periculo 11011 potuisseinus. Copia; nostra; omnes expeditionì rerum Ferrariensium erant prout nunc sunt intenta;; omnium recte sapientium extat sen-tentia quod illorum progressus ad Italia; bonum non tendat. Nobis tainen intelligcre cupientibus a llegìs Catholici apud nos oratore ad quid et quoniam milites ipsi progrediantur, alìud extorquere non potuimus, praeter quam oratorem ipsum affirmare Ilispanos ipsos contra Gallos comunes bostes trans alpes ire velie, llaec res, si ita subsequetur, laudanda non solum sed fovenda iuvandaque esset; sed ve-rendum est permaxime in his rebus, in quibus plurimorum proecessit sententia atque fama, nodum unum dicunt aliud facere evitantur. Itaque, nostri consilii est potissimum esse in rebusarduìssummam vigilan-tiam atque animi vim et ingenii ostendendam. Diu- 123 tius eniin latere non potest quominus Ilispanorum ipsorum cogitatus atque gerendarum rerum scientia habeatur. Si trans alpes ire, ut ajunt, volunt et nosdi-ximus, laudandum id est et sunt juvandi: ubi autem compertum erit secus illos esse facturos, a circumspe-ctione tua Mediolanenses Ilelvetiique exortandi sunt ul, unanimes conjunctique Venetis, Ilispanis ipsis, prout facile facere poterunt, obsistant. Nani si, quod absit, Ilispani ipsi in ducatu Mediolanensi habenas ponerent seu Venetos artius opprimerent, id non solum Mediolanensium plurimo atque plurimo esset damno, sed etiam Helveliorum confcederatorum no-strorum, quibus, tantus honor atque gloria, pulsis sua virtute Gallis, atribuitur. Nomen gloriaque, cum eorum etiam magno incomodo, perirent, ac magnum decus in maximum dcdecus verteretur. Nec tanta est Ilispanorum ipsorum exercitus vis ut I formidari a Mediolanensibus Ilelvetiisque debeat : e-