2Ò1
    quam a saeculis speranlem, viclricia jam ab orienle Christi arma intentai; et unde saraceni Christiana; lìtici hostes maxime inaccessi et sccuri sibi videban-tur, inde onmipotens Deus repentino interitu ac terrore eos dejicit atque prosternit, dissolvens magna ex parte per nostros, exiguam gregis sui portioned), tantorum hostium superbiam ac potentiam, in primis ipsius soldani, qui in proximo universa* ohristianitati solet esse terrori, simul pmebens tum sanctitati vest ne tum cunctis fidelibus evidentissi-inum facilioris infidelium exterminationis documen-tum. Caeterum, sanctissime pater, ut omnia nostra beatitudini veslra; innotescant, classis nostra quam superiori anno, ut singulis solemus annis, in orien-tem misimus, dum adversis ventis bine inde jacta-tur, insulam maximam nec Taprobana minorai), antea ignotam, a saracenis frequentissime habitatam forte reperii, habenlem in longitudinem deeies cen-tena milia passuum, litoribus ¿Etbiopiie in Mare Ru-brum vergentis obiectam. Eadem tum classis nostra, cum ventorum adversitate Indiani tenere nequiverit, non enim illue nisi certo anni tempore perveniri potest, ad ostium Arabici Sinus, ut nobis significavi!, erat hiematur.i. (Juam, in Domino confidentes, prò comperto habemus, jam cum summa hostium infestatione litora illa sancenorum abrasisse, atque, ut jussa erat, in Indiani pervenisse.
       Ex oppido Abrantes, XXV0 septembris, M I) VII.
103 Sacro reverendissimorwn in Christo patrum dominortim cardinali um sandte romance atque, universalis ecclesia venerandoque collegio.
        Reverendissimis in Christo patribus, ut fratribus carissimis, Heroanucl Dei gratia rex Portogalli® et Algarbiorum, cilra et ultra mare ili Africa, dominus Guinea? et conquista; navigations ac commercii jtthyopiie, Arabia-, Persis atque India;, plurimam sa-lutem et prosfieritatis incrernentum.
        Exultate, reverendissimi patres, qui statis in domo Domini, in atriis domus Dei nostri, repleatur gaudio os vestrum, et lingua vestra exultatione, quo-niam magnificavit Doininus facere nobiscum, hoc est .mm ista sancta sede, et jam diclini gentes: ma-gnilicavit Dominus facere cuin eis. Exurgit namque accinctus potentia Dominus salutaris noster, spes omnium finiuin terne et in mari longe, lurbantur gentes et timent qui habitant terminos a signis ejus. Talia quippe ac tanTa, pro sua omnipotentia et pie-tate, in India et aliis orientalibus terris, per nostros / Dilu ii di M. Sa Nin o. — Tum. VII.
‘iO'J
o|ieratus est el operatur in dies omnipolens Domi-nus, ad cliristiaui nominis glorialo et iiilidelium con-fusioncin, ul jam myslerium operosissima orienlalis operationis nostre, non (am ad privatum decus el utililatem n strani, quam ad publicam chrisliana: religionis et istius sancite sedis exallalionem perii-nere, clarissime videri possil. Excederemus profeclo epistola; moduin, si singula superioribus illic gesla annis pcrcurramus. Veruni, qua; inde latissima nunc nobis sunt aliata, latius, ut facla sunt cognosci digita, sanclissimo Domino nostro scribimus, quorum co-munem gratulationem sanclitatem suam vestris reverendissimis patribus iinpartituram pro comporto habemus. Ea sunt in primis, faclam proxime nobis tributariain famosissimam illam Taprobanam insulam scriptisque maxime celebratali) ; liabitum simul a nostris insignem de saracenis marilimam vieto* riam ; et noiinullos alios de divina indulgeiitia sue-cessus, qui bus maxime christianum nomen cum magna infidelium admiratione et terrore exallalur in universa terra. Crederei hoc propterca senilis et superba quondam vel carlhaginiensium vel romano-rum polenlia, cum liane navigationcin, summo len-latam conatu, ipsius ditlicullatibus vieti destituunt ; crederci orbis, cum Christi religionem ad interne-cionem persequitur, fore ut Christi crux, judeis scan dalum, gentibus stilli il ia, hac iiavigalione quando-que peracta, gloriam imperii sui ad ultimas usque, el ipsi quoque orbi terrarum ignoratas terras latius adinirabiliusque diffonderei? Benedictus et laudabilis Deus, qui ad instar magnaliuin quondam suormn in Mari Rubro ac desertis, sic nostros illue perduxit ac 103 * susteutat, ut suie sancta; (idei facial nomen gloria;, dum qua; aliis gentibus fecit impossibili;!, noslris pos-sibilia facit, lantani cis praestans virtulem, ul nec in-mensa maris el terrarum a surs distarlia, nec lon-gissimi itineris fatigatione, non diversissimi cceli in-solentia, non denique innumeri hostium multitudine pro Clirislo franganlur. Recedente oliato maximo el formidolosissimo interdiu nocluque assiduo labore exhauriendi fatiscentes naves, tum longae navigatio-nis jaclatione, tum maris natura in labulalis nostra-rum navium pericolosissimos meatus generante, ut non solum cuin hoslibus, sed cum ipsa rerum natura el omuibus adversis, sii eis |)er|)eluo pugnai) -dum. Quapropler neminem fidelium sed nec infi-delium, qui jam apertissime id augnranlur, fore exi-stimamus, cujus menlem et cogitai ionem hujus my-stcrii magnitudo ad sui conlcmplationem non advo-cet, quique non judicet |>orlendi co atque iniliari majorem in dies christi.ma; religionis gloriam et ho-
                                                  14
MÜVII, NOVIAIBRL.