337 MDXX, OTTOBRE. 338 per le letere di I’ Orator nostro è apresso quella Maestà, porlate a loro : laudemo Io pagino cussi. A dì ultimo ditto. Fo scrito ai rectori di Padoa, come, havendo in Colegio aldito il reverendo don Francesco Pampano archidiacono de lì, zercha il rui-nar di la capella fata in domo, come scrisseno, e voi dar certa justilìcation, però la debano tuor et quella mandarla a la Signoria nostra : per tanto soprasie-deno a far ruinar ditta capella nè innovar nulla. Noto. Hessendo venuti in questa terra da Cerigo 75 falconi di raxon di Venieri, hanno parte su ditte ixole, zoè, di 24 carati la Signoria ne ha 21 3/4 e li ditti Venieri carati 2 7*, et volendoli vender a la Signoria per mandarli a donar in Pranza, fono fati veder et aspectando li nostri hanno mandati a tuor, deteno licentia li vendesseno dove volevano; et cussi ozi li feno una patente che a Zorzi Caluzo da Cerigo sia dà passo possi portar ditti falconi a venderli dove li piace, i qual par li mandano in .... 208 Exemplum litterarum serenissimi Dominii Ve- netiaruin ad serenissimum regem Portu- gatice. Vetustissima benivolentia et amicitia quae no-bis semper intercessil cuoi Regia Majestate vestra ejusque serenissimi majoribus, adeo mutuis ulrin-que officiis continuata est, ut novo aliquo testimonio haud quaque indigere videatur, illud dumtaxat postulet, illud requirat, ut si quid usu venerit in quo alter alteri commodum facere possit, id perquam libenter fiat. Quod admodum proximis temporibus, cuoi vi tempestali actae triremes nostra ad Occi-dentem navigantes a Lisbona divertissent, perhuma-niter factum est a Majestate Veslra, quae illas perquam benigne excepit rebusque omnibus quanlum petere aut desiderare potuissent liberaliter commo-davif. Quapropter, cum deliberaremus nuper alias mercatorias triremes ad Affricse oras destinare ad scalas usque Sibiline vel Sancii Lucie regno Maje-stalis Veslra satis propinquas, opere precium facere nobis visi sumus, in eo mercatoribos etiam nostris moremgerere, ut ad Ulixbonam quoque civitatem, si possent conferre ad commerlia ibi contraclanda. Quod nos ita decrevisse Majestati Veslra signifi-candum duximus, quantopere ejus in nos amore patitur veliementer rogantes, ut ipsos riostros velit commendatos habere benigneque tractare, prout fa-cere semper consuevit erga illos omnes, qui temporibus retroaclis cum triremibus nostris illue ap-pulere. Ad ha;c eam vehementer rogamus, ut prò / Diarii di M. Sanijto. — Tom. XXIX. mauris et judeis qui rito necessario super hujusrnodi triremibus vehuntur, patentes litteras (lari jubeat, per quas ipsi et res eorum ubique locornm Maje-statis Vestra luti salviqui sint, id quod non abire quoque fuerit Regise Celsitudinis Vestra ob mer-ces quae ab ipsis ferentur referenturque. Majeslatem Vestram optime valere semper oplamus. Data in nostro Ducali •palatio 1519 die.... Responsio prcefati serenissimi Regis Por tug alice Illustrissimo ac potenti principi, amico carissimo, Emanuel Dei gratia rex Portugaliae, et Algarbiorurn citra ultraque mare, in Africa dominus Guineae et expeditionis navigations ac comertii Etiopia;, Arabi®, Persidiae alque Indice S. P. D. et mutuurn 208' amoris augumentum. Accepimus V. D. litteras qui-bus mercatorias triremes, quas in Africani destinave-rat, si forte ad nos appulissent, ipsosque mercato-res nobis maxime commendabat, atque etiam ut mauros et judeos qui in ipsis triremibus veherenlur securos in nostris regnis redderemus, vehementer rogabat. Nos vero nostra ainicilise quae nobis ma-joribusque nostris vobiscum semper intercessil, atque in dies muluis utrinque officiis coaluithaud im-merores, libenter quidem vestris votis annuimus, ac si forte triremes ipsae ad nostra regna diverte* rint, non solum ipsos mercatores benigne clemen-lerque excipiemus, veruni etiam mauros ipsos ju-deosque, qui pro vestro ritu ibidem veherenlur lutos salvosque dimittemus, nec ullarn ipsis injuriam in nostris regnis inferri patiemur, quod sit quid alimi usu venerit in quo vobis commodare possimus, id quam libentissime et prout mutuai amiciliae ratio postulai profeclo faciemus. Diu feliciterque valeal D. V. Data; Tliura, decimo calendas Junij, anno Natalis Domini 1520. Copia dì uno capitolo contenuto in letere di l’O-rator existente apresso la Cesarea e Catoli-ca Maestà, date in Crugnc, a dì 18 Mazo 1520. Ilo ricevuto letere del Affaitadi di Fortogalo, in risposta de quelle li scrissi io in Santo Jacolio, pregandolo facesse solecitar la expeditione dii salvo condulo di quella Maestà che Vostra Excelentia li à richiesto per le galìe sue. Mi risponde che lui lo in- 22