345
MDXXVJ, NOVEMBRE.
346
     28. Come li lanzineeh haveano compito di passar Po et erano in tutto al numero 16 milia, et dicevasi tra loro tenderiano verso Bologna. Et in le altre lettere scrive dubitando di Lignago. Quelli homeni deli haveano fatto 100 homeni a sue spexe per custodia di quel loco di soi danari, per zorni 12.
        Da Ruigo, del Podestà et capitanio, di 28. Del passar Po di ditti lanzineeh.
194' Serenissimi, Christianissimi ac potentissimi ') Francorum regis ad illustrissimos principes Romani Imperii Electores, caeterosque Germaniaepotentatus apudSpiram congre-gatos, epistola ad comunem omnium principian Christianorum pacem amplexandam immanissimosque turcanicae gentis cona-tus reprimendos hortatoria.
195 Franciscus Dei gratia Francorum rex ete., caris-s:mis ac dilectissimis consanguineis ac confoederatis nostris Electoribus,caelerisque principibus Sacri Romani Imperii apud Spiram congregatis, salulem.
          Reddilis a tabellario vestro litleris, nihil magis ex animo nobis faciendum putavimus, quam ut primum petitioni vestrae annueremus, liberumque nunciis vestris eundi ad destinatum iler, ac redeun-di facultatem concederemus. Deinde oplaremus ut quia nobis eundurn esset, earn vos in partem, quae non multum ab itinere vestro aberit conferretis. Multa enim sunt ex usu Cristianae Reipublicae, quae uti cognoseimus ita eorum vos participes lacere communi utilitati consentaneum esse arbitramur. Coeterum, posteaquam nunciatum nobis fuit acerri-mum fidei nostrae hostem Pannoniae fines cum validissimo exercitu ingressum, expugnatisque ali-quibus oppidis, Rege ingenti praelio superato, atque extincto, universum illud pene regnum occupasse 195* equidem, ut par erat, tantam Christianae Reipub-blicae iacturam graviter ac moleste tulimus animo. Si quidem revolvebamus quantum Christiana religio nostris temporibus detrimenti acceperit, occurrebat (ut prisca ommittamus) munitissima Belgradi civi-tas proximis annis expúgnala, nobilissima Rhodio-rum insula vi capta, nunc maximum quod supererai Christiane Reipublicae propugnaculum in ho-stium manus devenisse, facile esse prospiciebamus potenlissimo hosli ex Pannonia in Austriae duca-lum victorem exercitum traducere, quem neque praesidia quae nulla ibi sunt, nec validae munitae-
            (1) La carta 194 è bianca.
 que urbes, quas provincia illa nullas habet, relardare poterant, quasi (quod Dii nolint) occuparet. Quid de universa Germania sperandum nobis esset vi dissenlibus inter se populis, animisque multorum nova religione imbutis, illud vero longe magis ani-mum nostrum angebat, quod in tanta rerum Mostrarmi! perturbatone nutanlem ¡am Christianam religionem omni prorsus ausilio destitutsm in- 196 tuebamur, ferrum quod in immanissimos hostes stringendum erat, validissimae vires quae in ipsos vertendae forent, sapientissima consilia quibus non pro nostrarum rerum tuilione tantum sed ad ipsum poenitus debellandum utendum esset, in no-smetipsos converti, saeviri, in nostramet viscera christianum sanguinem effondi, scilicet ut validiores in nos hostium ipsorum vires sentiamus, odiis, si-multatibusque pugnari, ut concordes inimjcofum animi nostra eripiant, bello armisque exiguum terrae spatium multo sanguine quaeri, ut his interim regna, insulas, provinciasque nostras occupet, quod-que longe gravius existimabamus, pudelque dicere, quo magis Christiana religio periclilatur, quo pro-pius periculo accedimus, eo magis gravioribus inter sese odiis animi concitantur. Equidem nos, qui longe haec prospiciebamus, nihil omnino praetermisimus quo afflictis rebus nostris remedium adhiberetur, Caesarem designalum lmperatorem hortali diligen-ter fuimus, rogavimus atque obtestati suinus, ut depositissimuItalibusChristianorum principum con- 190 cordiae studeret, suum esse si vellet, honeslis con-ditionibus quas proponebamus, comunem omnium pacem componere, prospicere ne duna aliena cupidius appeteret, sua ammitteret, Deique Optimi indigna-tionem contraherit, quod ad nos attinerit, ne quid nunc Christianorum tranquillitati impedimento esset. Quicquid iure optimo in Italia ad nos pertiuebat, remittebamus. At is, tametsi aequas pads condilio-nes nullas aspernari se dixerit, dum tarnen variis quotidie dilationibus tempus leritur. Interea, vastan-tur Christianorum agri, depredai)tur urbes, vagan-tur incendia, caedes commiltunlur, hostium fines propagantur, validissimasque eorum vires in dies augentur ; quae omnia quum in hanc usque diem frustra a nobis tentata fuisse cognovissemus, nihil nobis occurrebat, quod amplius cum eo experiie-’ mur. Etenim, si imminens Auslriae periculum, quae ex antiquissimo progenitorum suorum patrimonio ad eum devenit ; si universa Germania quae in aperto discrimine versalur; si miserrima sororis sororiique sui conditio, quibus regno Pannoniae 197 pulsis victus sibi apud exteros principes quaereudus