zivota i muke. Rijetko gdje se je iz ovog doba sacuvala drvena skuptura ova-kovih razmjera. Buvina je vanredno vjestom rukom i bogatom fantazijom ispre-plitao oko prizora evandelja lisce, sto svrsava glavicama pasa i grotesknih likova, te lozice, u cijim zavijucima djecaci drze i zoblju grozde. Groteskne glavice Buvina je jamacno vidio na kicenim inicijalima crkvenih knjiga, a djecake s grozdovima preuzeo je sa okvira rimskog portala nedalekog Hrama Diokle-cijanove palace. Figuralni stil je u majstora Buvine primitivan, modelacija oskudna, relijef jos uvijek plitak; a prikazivanje realnog zivota je kod njega jos vrlo naivno. Krist je na Maslinovoj gori isto toliko velik koliko i brdo. Rijeka Jordan je naznacena sa dvije ribe ispod krivulje, koja seze Kristu do koljena. Ali mirna i dostojanstvena zaobljenost ovih prizora, jednom prevucenih zlatnom bojom, pravi ih za posmatraoca vrlo efektnim i privlacivim. U splitskoj katedrali je jos jedan lijepi spomenik iz drveta iz XIII vijeka: drveni kor sa raskosno pro-sutim rezbarijama na naslonjacu.
     Daleko napredniji u umjetnickoj formi od Buvine jest majstor Radovan. Domaca umjetnost, osvjezena novim impulsima izvana, znatno je pokrocila kroz par decenija sto dijele Buvinu od Radovana. Majstor Radovan je originalan i snazan umjetnik. On voli punocu ukrasa i mnozinu motiva i raskosno se razmece figuralnom plastikom u kojoj je forma dotjerana a brizljivo su prikazani detalji iz zbilje. Radovan je na visini savremenih ponajboljih majstora u Italiji prije pojave Niccolò Pisana; a originalan je u slobodi kojom, daleko od ucenih skola-stickih sredista, primjenjuje tradicijonalnu ikonografiju.
     Na njegovom prekrasnom portalu, kao i na por talima katedrala Francuske i Italije, samo dakako u skracenom izvodu, prikazan je Grijeh i Otkupljenje co-vjecanstva. Grijeh predstavljaju gole figure Adama i Ève jos nespretno i ne-dozrelo izvajane. Ove su dvije skulpture izmedu najranijih golih figura u umjetnosti srednjega vijeka. Otkupljenje pak prikazuje siroki niz prizora zivota i muke Kristove u luneti i na lukovima portala. Na pilastrima portala prikazani su jos posrednici Otkupljenja apostoli i sveci, te nekoji mjeseci u godini predoceni radnjom, koja se u to vrijeme godine obavlja. I na portalu majstora Radovana zapazaju se udruzeni u originalnu cjelinu utjecaji iz raznih krajeva Italije. Lav i lavica s mladima sto straze strazu popeti na visokim klasicnim konzolama tipican su apulijski motiv. Ali stil tih lavova kao uopce stil Radovanovih figura dise duhom lombardske romanicke plastike, koju je oko godine 1200 bio doveo do najveceg izraza majstor Benedetto Antelami.
      Radovanova skola ostavila je tragove i u susjednom Splitu. Ulaz u splitski zvonik sv. Duje cuvaju dva snazna lava slicna onima na trogirskom portalu.
43