758 Appendice. aderant concionem habueris inentemque nostrani spem et rei neccs sitatem aperueris illornmque responsionem. Commendamus pluriimim prudentiam et diligentiam tuam. Ita enim est faciendum. . . . Quan non cessabis similiter in futnrum ab ipso bono opere, sed instabis e perseverabis industria et diligentia, ut nicliil boni quod fieri in hanc rem possit postponatur praesertim autem nunc, quum Turchus. . . illam (sci. religionem christianam) extinguere contendit. Super bis et aliis etiam lator praesentium, qui ad te revertitur, poterit coram la (ius referrre, quae a nobis audivit; de occurrentibus successu tempori^ Nos tuiis literis facies certiores. Lib. brcv. 12, f. 102. Archivi > segreto pontificio. 103. Papa Paolo II a Borso> duca di Ferrara.1 Romia, 10 luglio 1471. Foco prima «’era sparsa per Roma una triste notizia di un pericolo imminente al duca.2 Ora sente, che questo pericolo è superato. Il papa esorta il duca a rinforzare la sua salute e lo ringrazia per il suo bel regalo. Lib. brcv. 12. f. 175t>. Archivio segreto pontificio. 104. Papa Paolo II al cardinale Francesco Piccolomini.:i Roma, 13 luglio 1471. Cardinali Senensi legato. Sollicitabat nos antea cura non mediocri», quod carmi in Cliristo filii nostri Friderici imperatori» tardi«ir ad istam Ratisponensen dietam adventus de die in diem videbatur diferri, cum ad praescriptum diem multi iam conveniasent. Verebamur namque, ne si eius optata presentia deesset, dissolveretur quinquid tam necessario tempore principimi consiliis et subsidiis iuste desidera-bamus fieri in Turchum. Sed tu, dilecte fili, qua soles diligentia progressum omnem et quae ad earn diem sequuta sunt, tuia literis datis Rati spone duodecima iunii piene significati« nos admo-dum recreasti. . . . Sperainus namque et ita optamus, quod et ipsius carmi filii nostri pium studium et sincere principimi voluntates et maxime operain dante accendentur ad tam sanctum opus magis ac 1 Cfr. sopra i>. 422. Nell’Archivio di Stato in Modena non vidi fra i brevi di Paolo II nè questo nè «niello del 20 luglio. 2 Secondo il Diario Ferrar. 220 dal 27 maggio Borso soffri « febri continui’ flemmatiche che mai non lo abbandonomo insino a la morte» [20 agosto]. Probabilmente il duca aveva buscato questa malattia a Roma ; cfr. anche Alti c turili-d. deput. di storia patria Modcn. X (1870), 418 s. * V. sopra p. 416.