Documenti inediti e comunicazioni di archivi. N. 13, a. 1726. 833 ((itimi inter Europaeos inesse controversiam circa illoriun ritus et caere-inonias, quare prius rem tantum Imjierntori proposuernnt umico min curiosi tati sa«tisfaciendi grafia. Kes erat adhuc in eo «tatù, cum 25 Dee. anni 17115 ili. Legatus coepit de iis ritibus disputare cum uno ex delegati« ab I lupe rat ore mandarini«, qui per m od uni familiari« colloqui! ab co |>eteltat, aii decleratio Imperatori« supra ritus Sinico« in Europa non fuisset cum plausu recepta, tuide famosum illud I). Mariani dietimi, qui vulde improbabat ili. D. de iis disputare: ’hoc est perfodere parietem,’. De eo non contentus, non diu post ... ili. D. Maigrot in aulam advocavit et inviti«, quin irnmo et sese oi»ponentibus ili" 1»" Ab Ecclesia tunc episcopo l'ekinensi et omnibus I*atribus Societatis in aula degenti bus ad Imperatorem introduxit, uit cum illis de ritibus disputaret. — Certuni est et indubit&tuin, D. Pcdrini primum decreta pontificia suo modo adaptata Imperatori declarasse, et Rm I’m Oastorano, ili. episcopi Peki-nensis tunc tempori« Vicarium genera lem, ea promulgasse, de quo R. ille P. timi amare conquesti!» est in sua aiti S. Congregationem de Propaganda Fide relatione hi« verbi«: «me etiam publicatorem decretormn s. Pontificia revelat». — Certuin est et indubitatum, praedictum 1>. Pe-ilrini imi 1 tot ics Patres Società!is timi verbo tum scripto liic in Sini« accusasse, ut odium principi« in eos commoveret. ... Oculatum habuit argiimentum D. T. III., duiii eie mandato principi« iussus est. dictlis 1*. Pedrini, ipsemet uniiis lilx-lli supplici« versionem latinam tacere, in quo inter alia bene multa accusabat no«, inscio Imperatore, «in carce-ribns DD®* Appiani, Guigue et Bourghesi Cantone a 5 aiinis detinere, ¡ta ut Bourghesi mortuus «it in carcere », et quondam aulico« mandata Imperatori« vel falsificasse vel executioni non dedisse, in Sinis capitale criinen, ut D. T. 111. propriis oculis videret, qnam mereatur (idem, «ini tam horrcndas imponit proximo calunmias. ...». 3. Terza accusa: L’Imperatore essere stato già disposto a rinunziare ai riti. Dopo la prima notizia dei « jterniessi » che Mezzabarba portava seco, egli si «ireblie dimostrato pienamente soddisfatto. Nell'udienza del li gennaio 1721, egli avreblie detto ’ohe le cose proibite in quella Con«titutione erano bagatelle, et che non erano dottrina di Confuzio, né contenute nei libri classici, e che per l’avvenire non se ne parlasse più, mentre il negozio era finito’. Ma in entrambi i casi i gesuiti avrebbero •»'terminato l’imperatore a tener fermo ai riti. A ciò si risponde: Ranghi non era l'uomo, che si lasciasse con tanta facilità a dir oggi in un modo e domani in altro. Quando il 2S dicembre 1705 Tournon osò dire. Ranghi «facile« alieni praebuisse aure«», i mandarini si irritarono: « Imperatomi! «uum non tam levi» es«e ce rebri. ut ad susurronis nutuin niutet consilia..., iniuriam hanc Imperatori suo illafam ferri non posse ». Anche Tournon stesso. Clemente XI, e gli «critti degli avversari dei riti, avevano un altro concetto dell'imperatore. In particolare, l'opinione che Ranghi alla prima notizia dei permessi di Mezzabarba si «ia mostrato soddisfatto, è contrad