834
Appendice.
deve parlarsi in essi di queste cose. In conseguenza, o le parole di Kant sono inventate, o egli ha parlato ironicamente, «¡praesertim cimi remi* D. T. Ill“m ad mandarinos Oantonienses et ad tribunalia, quae religioi christianae fuerunt semper adeo opposita, uit niliil nobis esset metuen dutn magia...» .
    4.	L’accusa, avere i gesuiti detto all’imperatore che anche in Franei non si prestarti alle costituzioni del Papa la dovuta ubbidienza, vici respinta col fatto che la Compagnia di Gesù si gloria della sua ubbi dien/.a al Papat « Utinam idem possemus aflirmare de omnibus alii extra Societatem missionariis: non audivissenius cura tanto nostri animi dolore Iansenisturum libros ingenti decretoruni Apostolicorum contempi ex Europa venire ad Sinks. I>. T. 111. non ignoraverit huiuscemodì 11 brorum areas his ynnis praeteritis ad D. Guigue missionariuiu Gallai: venisse: sciverit baud dubie consiietu(iine.ni et commercium, quod inte rest... inter eos, qui a Conatitutione Unigenitus ad futuruni concilium appellamnt, istoruinque libros, amico rum opera, ad ultimas usque re giones disseminari: quam plurimi sparsi reperiantur in Cochinchina, i Tankino, in Sinis libros scimus; pecuniam saejie ni issa ni aliaque pretii> siora dona scimus, quo vero animo, quo intuitu haec omnia mittantur. satis patet: non certe ad oboedientiam S. Pontifici et suorum decreti' nec S. Sedis reverentiam debitam in ánimos t itili mission a rioni in, tini' e tiara neophytoruan insinuandam ».
    5.	Su espressioni irriverenti verso il Papa...
   t». Quando Mezzabarba pensò al ritorno in Europa, i gesuiti 1" avrebbero costretto a mezzo dell’imperatore, a presentargli il suo coin pagno Bóveda. Si risponde con il racconto degli avvenimenti, circa la verità dei quali Alezzabarba stesso è addotto in testimonio.
    7.	Sul diario dei mandarini: « «) Meminerit 1). T. 111., cum 20 Febr. 1721 esset coram Imperatore simul cum sociis et antiquis missionariis. praedictam relationem, de qua est quaestio, Im|>eratorem accepisse, illi et nobis omnibus ostendisse illique dixisse haec verini: ’quae in sum legationis negotio peracta snnt, iussi a meis mandarinis sinice scribi et ab antiquis Europaeis latine verti; vidi ot nihil nisi veruni dixisse rejwri, haec sunt, quae prue manibus teneo, verissima sunt et ne unu* quidam character vel addi vel detraili potest; haec sunt vera mea mandata, ut teciun accipe et ad S. Pont ili cem deferas ’, ... 6) 15* die eiusdem mensis mandarini de mandato Imperatoria ddderant praedictum diarinm. ut tieret latina ' versio a quatuor ex antiquis Europneis, DD. scilicet Pe-ilrini et Bipa cum duobus ex nostris. ... Veruni qnidem est, praedic:«* DD., cura non noverint characteres Sínicos, totuin laborem in duos alios traustulisse; sed cum isti aliquas paginas pam tas habebant, ad ilio* mittebant, ut conferrent simili, quod I). Pedrini sub diverso sed vano praetextu seinpcr renuit. D. vero Bipa ope uni us Sinae partem un ai» accurate examina,vit et approbavit, et si integrara versionem cum Sinico non contulerit, ad alia ab uno mandarino vocatus per otiiim non limit. iUius testimonium non recusamus [sic!]. Non negamos, Dm Bipa inter posita contestatone praedicto diario subscrips isse; sed asserimus. liti cerium est, non M ferisse, quod iudicaret versionem latinam in aliqn° fuisse infldelein et mancara; sed aliqua in diario referri, quae cum non vidisset, de eorum veritate «ut falsitate testari se non posse existima bai •