cinilaca uzrokovale postanak Nemanjicke drzave. Tu su bile s jedne strane pljackaske druzine, koje su upadale u krajeve, kojima je isao glavni put od Zapada prema Istoku, a s druge strane opet su se za ove krajeve otimali i Rim i Bizant. Djelomicno uz pomoc Rima, a djelomicno uz pomoc Bizanta od pljackaàkih druzina stocara formirao se je viada-juci eloj, koji se je u obliku svecenicke i vlastelin-ske hierarhije trajno nametnuo starosjedilackom poljodjelskom stanovnistvu.
   Sam postanak nemanjicke drzave slican je, do-nekle samo, postanku hrvatske sredovjecne drzave, koja je nastala dva stoljeca ranije, i ciju su pod-logu pripremile gusarske cete, koje su dosle do po-litickog ugleda, jer su ugrozavanjem trgovackih bro-dova, dalmatinskih gradova i otoka, ometale promet na Jadranu. Vladajuce skupine, koje su se ovdje formirale, oslanjale su se takoder sto na Bizant, sto na Rim. Medutim unutrasnji sastav ovih dviju dr-zava bio je, cini se, razlicit. Hrvatska sredovjecna drzava se je formirala na istom podrucju, gdje je postojalo istovremeno i rodovsko-plemensko dru-stveno uredenje; tako da kadgod je slabila centralna vlast vladara, jacala je vlast pojedinih rodovskih i plemenskih glavara, a s tim i njihovi medusobni sukobi i glozenja. Uslijed ovih unutrasnjih trvenja bilo je nemoguce trajno ucvrstiti centralnu vlast i to je vodilo do slabljenja unutrasnje kohezije i ko-nacno do propasti.
  Nemanjicka drzava je medutim imala sasvim drukciji sastav. Donji slojevi su se sastojali iz po-ljodjelskog slavenskog stanovnistva, cija je kultuma
i	ekonomska organizacija bila zadruznog tipa. Ovaj
219