L’EPISTOLARIO DI PAOLO DE BERNARDO
205
     se transferunt, velut eger in cubiculo, dum requiem non invenit, ad quamlibet partem lectuli vertit se. Hic tarnen mos est, hoc Studium popularium affectuum, quod semper fuisse crediderim et a Superis traxisse originem de causa disceptancium quam avidissime iudicare, et hinc dictis favere alteri partium, alteri conviciis et susurris latentibus detrahere. Hanc quoque contentionem ce-licolas cepisse legimus, dum quisque suos vincere mavult : sic pro Argivis Iunonem, pro Dardanis Venerem, sic Martem et
120 Quirinum pro Romanis, pro Carthaginensibus Iunonem eandem studiis partium et ingentibus odiis decertasse. In hiis tamen stu-diis affectibusque luppiter omnibus equus, ut Virgilius noster ait. ")
         Verum ut in his studiis sententiam meam audias, quicquid sen-tias, ego a te prorsus dissentio. Nil enim memorabile video, nil carmine dignum. Quid enim, oro, laude dignum, quid celebrandum memoria ascribi debet patrie comuni, nisi velimus decipi ? quid tandem preconii ? Sordidam etenim censetur a cuntis cum inferiore	v-7
     contendere, ubi precipue vincere turpe, vinci miserimum est. Dicet aliquis : quid inde? numquid patiemur abrogari iuribus nostris ?
130 Numquid opprimet nos vicinus insolens ? Fateor, grave est contu-meliam pati, unde verisimilius debeas sperare gratum obsequium.
    Sed cum omnis ultio in ignominiam properantis versura sit, cum plus dispendii sibi quam hosti ex ultione proveniat, censerem sa-lubrius abstineri a bello, presertim cum ad parem conclusionem
           a) Aen. X, 112 « Rex luppiter omnibus idem ». Servius ad Aen. II, 326: « Nam luppiter aequus est omnibus ».
      112 Ala 1 in cubiculo eger, qui 113 Ma1 om. « se » Vi. AI. L. se vertit Vat. modus 114 crediderim et] Ala 1 verisimile est ^ Ma 1 emanasse causa] Ma1 agginnge scilicet Vi. 31. L. disceptacionum Vat. diseptatium 116 Al. L. huic 117 Ma 1 latentibus susurris hanc] Ma 1 sic contentionem] om. Ma1 118 cepisse] Ma 1 contendisse 121 Ma 1 ingentibusque hiis] Ma 1 ipsis tamen] Vi Al. L. autem — Ma 1 aggiunge : partium 122 affectibusque] Ma 1 om. —que luppiter] Ma^ agginnge quidem 123 ...studiis] Ma 1 Ut tamen in hac re 123,4 sentias Ma1 in hoc sentis 124 nil] Ma1 nichil et 125 ...dignum] Ma 1 conspicuum 126 Ma 1 patrie coniuni potest ascribi 127 tandem] M. L. tamen Vi. AI. L. enim Ala 1 certe Ma 1 ab omnibus 128 ubi] Vi. ut 129 Vi. AI. L. numquam Vi. AI. L. viribus nostris] Ma 1 iuribus publicis abrogari 130 M. L. numquam 110s] om. Vat. insolens] Ma 1 im-potens M. L. et fateor 131 Vat. debeas sperare — Ma 1 ?p. deb. pro-babilius 132 M. L. properat 133 Vi. perveniat 133'4 Ala 1 salubrius censeo