*573
     Pauli T htupcli tratorii (0 Novocomrjf Cardinali tjfitiuM .
 574 HISTORIAE VENETAE
tior fa&us, nc minimum quidcm commotus , quidquid dccretum fuiííct, id a fuinma prudentia profedum arbitrari íignifícaret 5* graviffimifque rationibus impulfum eo devcniííe Scnatum cenfe-re,* ilbiquc polliceri, pro iis, qux pro República gefserat, fi fe ob-tulifset occafio, a Venetis (Ibi gratiam rcpenfum iri. Vcrumtamen Pontifex nullis ncque officiis, ncque precibus fle&i poterat ; nihil promeritum , ut, le inconfulto atque infcio, pax cum chriftianse reipublicx acerrimo hofte fancireturj atque ut juftx ¿¿graves cau-fa.’ efsent, quibus non immerito Hifpanorum artes , cunctationes, dilata auxilia conqueri Refpublica pofset ,* quid in fe culpa: efse, qui fummo ardore in fcedere retinendo, ac confervando elabo-rafset ? qui nullum officii genus , ut Principes chriftianos ad focie-tatcm ineundam inflammaret, príetermifiííet ? Sed Thcupolus, cui adhuc ad Pontifican accefsus, de more , non patebat, cum No-vocomefì Cardinali, in quo uno totius fere pontificatus pondus refidebar, id fedulo agebat, lit quam gravibus ac neceisariis caulis ad pacem ample&endam Senatus impulfus fuifset> comprobaret : JSlunquam majori fludio Vmet os piff bominum memori am ad helium cum potentísima gente devenijse,* nunquam majores apparatus edidifse j acrius nunquam pro libértate, pro gloria, totiufque cbrifiiana reipublica dignitate decer taf se : fapius pads oblatas conditiones rejecifse lirreconciliabiles inimicitias mente gefjifse, (j* triremium numerum, (j*militum copi am fupra foederis condít iones praftitifse : primo veris tempore in prompt u femper cun ¿la ex-tit if se:quid contra rei iqui fecerint, ita ( ut ne verbis quidem opus efset ) confiare, nibil ex prafcripto foederis aHum : auxilia in autumnum prolata ; enerves T^eipublica vires inutili adjaderarn (j* Corey ram mora redd it as ,* Dei potius ac Super um benign Hate , quam confi anti animo in boftem pugnatum : viHoriam certe relatam : at quo fruHu ? dumtempus, quo fortuna virtuti pondere Jìnum vi deb at ur , a defset, in byberna Hifpanos conce (Jifse : ineunte infequentis anni vere, nibil expeditum : vel Gallici , vel Belgici belli fufpicionibus, clafsem regi am Mefsance detent am • duas ac viginti tantummodo Iuh Gildandrada triremes fubmifsas: a bello in oriente adverfus Turcas gerendo duces Ccrcyram ab-ftrattos : mox cum omni virium robore denuo in boftem itum efset ; trepidum , animique fuperiorispavire percufum Ululaiium ob-teri atque de Ieri potuifse : jam prope bxrentem vittoriam turpiter