1590
   Car di fiali um confluitati tie Hi fpanorum
»bftutitia-tittte.
Xyfli ad Hifpanos de rtbus Callidi refporfum.
 114 HISTORIAE VENETAE
motu atque expedatione , Joannes Antonius Sorbellonus, Mc-diolaneniis, divi Georgii titulo Cardinalis, collegii, in quo de Gailise rebus agebatur, princeps, Pontifici, ut in eo collegio quid prsefenti rerum ftatu opus fado effet, decernere-tur, fuafit. Duo ac viginti Cardinaìes cofani Xyfto vocan-tur i diverfe ibi fententias, non minus ob parium rationum momenta, quam ob varios prseconfultorum afFedus extitere. Petrus Dezza, gente Hiipanus, Ptolemaeus Gallius, Novoco-menfis, ac Ludovicus Madrutius, qui Hifpano favebant, fe-cumque majorem collegii partem trahebant , ejus fententia; fuere : quo minus, uti (ibi libuiifet, obnuntiaret, Hifpanum oratorem impediri non pofle, cum prasfertim ea obnuntiatio ad Dei cultum, Ecclefiae ftatum, catholicseque religionis tuitio-nem fpedaret. Qua enim lege id probiberetur ? quid damni aut ìncommodi inde obventurum ? an non, Hifpano audito, matura confultatione adhibit a, quid e re effet, pofle a refpon-deri poffe ? Omnes fere aifenfere 3 folus Dominicus Avalus Arragonius libere eifatus, nullo paRo , ut Hifpanus publice obnuntiaret, permittendum , inquit 3 ea in re de Apoflolica fedis auRoritate ac dignitate agi ; Pbilippo, qui inter facros Principes minime cenjeretur} in religionis caufa nullum jus effe : id porro fi admittatur, in exitium Gallies regni cafu-rum ; dum Navarrxo Ecclefice hoflibus penitus accedente, Gallia ad priflinum ftatum amplitudinemque redìgendo fpes own is praadctur ? an non in pofterumperniciofum fore, Pontifices , cium de religione traRaretur, atiorum Prmcipum libìdini infervìre ? ab iis leges accipere ? an non ecclefiaflicam auRoritatem penitus deprimi, fi ea Reges ad ambitìonem at-que dominando cupìdìtatem abutantur ? ttaque arbitrari, rem cunRat ione extrahi : a Cajetano lit er as expeRari oportere.
  Purpuratorum auditis fententiis, uti priori Xyftus minime adfentiebatur, ita pofteriori accedebat, ut nullo pado Phi-lippum exafperandum exiftimaret : fe quidem Galiias legato fcripfiile, ut tarn cum foederatis, quam cum iis, qui Navarraei partes fequerentur, ex a?quo ageret ; fumma dexteritate , lenitateque divulfas regni partes catholic# religionis nexu copulare adniteretur 5 Luretiaque ad tantam rem perriciendam fufpeda, alio conccderet : nihil igitur certi, nifi primum quo