tòrpere — 1127 — torzone tòrpere (tòrpo), v. n. (poèt.) biti ukocen, utrnuo. torpidezza e torpidità, f. (p. u.) V. torpore. tòrpido, ag. (lett.) V. torpènte. torpore, m. obamrlost, ukoienost, mrtvilo; (fig.) duSevno mrtvilo. torraccbione, m. starinska kula u istrosenom stanju. torraiòlo, ag. piccione —, (golub) dupljai tórre, v. a. sìncope di tògliere. torre, f. kula, toranj (visoka zgra-da vise duga nego li siroka u obranu gradova i varoSi); (fig.) una — di Babèle, Babeìova kula. torrefare (torrefaccio e torrefò, -fai), v. a. prziti, isprziti (kavu). torrefazione, f. przenje (kave). torreggiare (torréggio, -gì), v. n. dizati se poput kule; izdiói se (nad nekim); (poèt.) izvijati se nebu pod oblake. torrènte, m. bujica; potok; (fig.) bujica (suzà); a -i, kao iz kabla (kiSa). torrènte (poèt.) e torrentizio (-zi), ag. brz kao bujica, plahovit; regolazione dei -i, uredenje bujica. torrenziale, f. bujan; piòggia —, pljusak. torretta e torricèlla, f. dim. ku-Iica; (mil.) oklopljena kula za topove. tòrrido, ag. (geogr.) vruc (o ze-maljskomu pojasu izraedju dva obrtna kruga). torrione, m. kula (na zamku). torrito, ag. s tornjevima. torrone, m. (sòrta di mandorlato) bademnjak. torsione, f. uvijanje, zavijanje, uvrtanje; upredanje; uvijenost, uvrnutost. torso, m. (di persona) trup; (scult.) poprsje; (archeol.) trup (bez ruku i glave, kakvih se i nalaze); (del cavolo) korijen; (del pomo, pero ecc.) sree. tórsolo, m. (del cavolo ecc.) ko-Canj; (del pomo ecc.) sree. torta, f. (pastìccio) torta; — della Befana, kolac Kraljeva. tòrta, f. V. torsione, tortezza, f. krivica, pregib, zavi-jutak torticchiare (tortìcchio, -chi), v. n. (are.) uvijati se, uviti se, zaviti se, umotati se. fortièra, f. (cac.) model, tvorilo, kalup za peèenje torti, tortiglione, m. (veter.) stap sa ve-zanim uzetom na kraju za ste-zanje konjskog nosa; (artigl.) pusìana uvita cijev; fatto a —, zavojit; corno a —, uvit rog. tòrto, p. p. di tòrcere. || ag. (di legno) uvijen; (di filo) zasukan; (incurvato) skuCen; (storto) kriv, grbav. Il Sinòn.: stòrto, bistòrto, distòrto, tortuoso, attòrto, contòrto, curvo, obliquo, travèrso, bièco, sbièco, sbilènco, sghembo, tòrto, m. nepravda, krivda, nepra-vo; Steta; a —, krivo, nepravo, nepravedno; a — o a diritto, bez obzira da li pravo ili ne; aver —, krivo imati; far — a, biti nepravedan, uÈiniti nekom ne-pravdu; dar —, utjeravati u lai nekoga. izjaviti da netko nema pravo; far — di qc., nepravedno uzeti nekomu nesto, ufiniti da netko izgubi nesto; a — e a travèrso, nesmiljeno, nerazlozno, brzopleto; a — o a ragione, s razlogom ili bez razloga; far — a uno, uciniti krivo nekomu; ha — marciò, nema ni zere prava. tórtora, f. grlica; di —, (ag.) gr-lifiji. tortore, m. mucitelj, mufiilac. tortoreggiamento, m. gukanje (go-lubije); grkanje (grliCino). tortoreggiare (tortoréggìo), v. n. gukati; grkati; (fig. e fam.) go-voriti njezno; pjevati Cezljivo. Il v. a. gukati. izgukati (pjesmu). tortorèlla, f. grlica. tortuosamente, av. uvijeno, iskri-vudano. tortuosità, f. krivudavost, viju-gavost. tortuoso, ag. krivudav, iskrivudav, vijugav. tortura, f. muka, muienje; uda-ranje na muke, muSenje; èssere a —, biti na muci; lupati glavu oko neiega; métter a —, muditi, udarati nekomu muke; banco della —, rastezalo, mucilo. torturare (torturo), v. a. mufiiti; metnuti, udariti na muke. torvità, f. grozan, strasan izgled. torvo, ag. surov, okrutan, svirep; straSan grozovit; con òcchio —, poprijeko. torzone, m. (spreg.) brat-posluznik.