LIBER IX*	467
is, Pratis everiìs, Utinum caftra admovit : patefadaque 1 ab horninibus ejus fadionis, Federico & aliis, porta quae Cividatum ducit, parum abfuit, quin oppidum notturna fit proditione oppreifum fed fubito tumultu exorto, quum repente conclamatum concurfumque ad arma eifet, confternati exules incerta trepidatane, plerifque qui fero-eius inveii fuerant, in armatorum cuneos amiifis, re infetta ceifere. Inde Veneta figna citro ultroque Patrianis iìnibus gefta. Feruntque Utinenfium res aliquot annis in diicrimine : ac pleraque interim oppida regulique Camicie orae in Venetorum fidem venere. Sed ubi apparuit, non effe unde amplius auxilium fperarent, vanamque fuif-fe Lodovici expedationem, ipiì quoque deditionem fece-lunt, miffrs ad hoc Venetias, qui fe, agrum , publicas & privatas fortunas, omnia denique divina & humana, in Venetorum fidem traderent. Legatis benigne acceptis, decrevere Patres ut Federico & hominibus ejus fadionis in urbem reftitutis r omnia bona redderentur. Secundum id decretum non Savorgnani tantum , fed clientes etiam
&	quieunque eo nomine extorres fuerant, in urbem re-diere : bona fingulis ex fide reftituta. Utinenfium deditionem univerfa Patria ftudio fecuta eft . Lodovicus audita Utinenfium alienatione, haud amplius cundandum ratus, cum valida barbarorum manu per Germania fines in Carri nos tumuituofe erupit : Clufinam arcem munitiffimam in anguiliis alpium primo impetu oppreffit : nec procul inde Mutianum, locum, ea tempeftate ut nunc , munitiffi-mum : accepiffentque omnino cladem aliquam ingentem Patriani ea fubita eruptione, nifi Veneti copiai ad hoc miffae novos hoftium conatus T quum adhuc in anguftiis alpium caftra haberent , opportuno adventu fregiffent. Barbari non tantum pugnam detredavere, fed ne venien-tem quidem Venetum expedare funt aulì : quippe qui confilio aliquid per occafionem gerendi, potiufquam in Italia bellandi, venerant. Atque in hunc modum paucis diebus quam tumultuari cceptum erat, omnis Patria pacata eft, receptis parvo negocio locis, quae in hoftium
               Gg 2	potè-