758 DECADIS TERTIÆ
1472 num ufque pervenere. Erat medius fere autumnus, quando fub occafum folis barbarorum equitum alæ ad Sontium amnem turaultuofe coniederunt : cœperantque hoftium non pauci fluvìum vado fuperare , quum in Veneta arma inciderunt : habebant turmæ equitum pleræque in citeriore ripa & in villis ripæ proximis ftativa , qui fub ipfum hoftium acceifum tranfitum inhibituri, fa&o agmine affue-runt . Verum quanquam fatis maturatum eifet , barbarus tamen fua celeritate illorum curfum præverterat, atqueex eo equitatu jam nonnulli fluvium tranfnaverant. Sed hos Venetus fub primum congreifum ad aquas compulfos , in ulteriorem ripam ad fuos confugere coegit . Stetit & no-fter eques ad multam noitem in adverfa ripa : inde hoftium tnultitudinem veritus , in Cerviam infulam con-ceifit. Eft locus hic non procul ab Aquileja, quem Ro-vedula, Amphora, & Alfa amnes fuis occurfibus infulam faciunt. Ubi vero illuxit, nec Venetus in confpe&u appa-ruit , Confeftim flumine fuperato , in patentes Carnorum campos tumultuofe hoftes ifrumpunt. Ingens ex agris fuga fa&a eft, & in oppidis non mediocriter trepidatum . Fu-mus villarum procul ardentium terrorem oppidanis ingen-tem injecerat : fed illum omnino majorem faciebant ipfi agreftes pavidi, cum liberis, pecore, diftra&aque fupelle-¿tile portis incidentes . Eram ego tum forte Utini. Eft id oppidum hodie omnium quæ in ea terra funt, & conventi! & amplitudine maxime infigne : nunc regionem ipfam vulgo Forumjulium appellant. Huc quum barbarus ad ter-tium lapidem adequitaifet, tantum infueto malo terroris omnibus injecit , ut tanquam urbem irrupiifet, matrone circa aras cum liberis pavidæ federent . Difcurium cum trepidatione in forum , & in arcem quæ foro imminet : creditum vulgo eft , fi ea confternatione barbarus urbeni oppugnare tentaifet, facile in difcrimen nobiliffimum oppidum eo adduci potuiife. Sed il li veri ti ( credo ) ne a tergo iniidiæ pararentur ( quia quo Venetus equitatus con-ceiliiict, parum exploratum habebant ) multis mortalibus cum pecore in prædam abdu&is, retro ftatim abierunt.
Nec