XE PETRI 3 E MH I
Carolus, prrafqtiam patriae prodeffe per aetatem potuiffet, exfinitus eil : unam hanc iitterarum atgue ingenii laudem minus illos adhuc effeadeptos: eam fe in fuam gentem inferre cupere, ac propemodum etiam fe id per-ficere, ac praeftare poffe compertum habere : fin honores feftari velit, certo fcire, minus eam fibi rem ex fententiafucceffuram ; quam inyitus fufci-piat, & injucundam exiftimet; & multa praeterea a natura impedimenta habere fe, fibi ipfe fit confcius : nam & blandiri ei qui poifit, quem fortaffe minus aut probet, aut diligat, pudore fefe qnodam ingenuo impe-diri ; & exillimationem fuam vulgi voluntati, comitiorumque cafibus, & tamquam undis, quotannis commiffam effe, propter animi quandam aut libertatem, aut, fi quibus ita yidetur, failidium, pati non poffe : nullam autem omnino rem facilem effe, quam invitus facias. Scire fefe illam alteram honorum atque ambitionis incertam, ac periculorum plenam viam, plus fortaffe utiljtatis, plus apud parvi, anguftique animi homines fplen-doris polliceri ; fed eam fe fequi malle , quae plus verae folidaeque dignitatis habeat : ut enim fru&uofos fundos parare utilins fit, voluptarios autem, atque animi modo caufa inilitutos, honeilius ac magnificentius ; fic illam ambitionis rationem uberiores in vulgus fruilus fortaffe ferre , hanc certe bonarum artium ac Iitterarum inilitutionem, plus apud praeclara ho-ininum ingenia magnificentiae, plus honeilatis offendere : ac, ne multa, nihil aegrius fadum eff, multis filii contentionibus , multa contra patris, matris quoque Helenae Marcellae, primariae feminae, caftigatione , faepe etiam objurgatione, quam, ut ne fingulare ac prope divinum Bembi in-genium, ad bonarum artium itudia atque ad has manfuetiores mufas na-tum, vulgo atque imperitae multitudini proderetur : fed pervicit tarnen, ut, per parentcs ac neceffarios, perque ciyes fibi fuos aliquando vitam in litteris agere , idque unum, reli&is rebus, curare fibi liceret. Sed pau-cis poil annis dum fefe Bembus libris , litterifque obruit, dum folitudi-nes, receffufque fibi pro foro, fibi pro curia, proque comitiis per fum-mum otium, fummamque tranquillitatem habet; (a) Joannes Medices Cardinalis , is cui Leo X. nomen poftea inditum eft , Pontifex Maximus Romae creatur, Mos, confuetudoque Pontificum eft, ut fi quid publicae privataeve rei incidat, quod prolato opus non fit, quodque fecreto per lit-teras agi oporteat, fi quando, aut regibus, aut civitatibus refpondendum, aut fi quid poftulandum ab iis fit, fi quid denique paulo majoris negotii implicitum cum aliquo eft, id, quafi per familiares epiftolas . tranfigant : eas litteras cera obfignant; nam publicis decretis in plumbo fignum eft: ea-rum Iitterarum fcribendarum negotium datur hominibus, ob fcribendi pru-dentiam, atque elegantiam, eruditiifimis ; ob muneris, locique dignitatem, graviffimis atque honeftiifimis ; ob autem rerum pondus acmagnitudi-nem, fumma fide, fummaque probitate praeditis : ii magna cura ac diligentia conquiruntur, magnis praemiis evocantur. Eum Leo moremcum vehementer probaret, cumque ad dignitatem pertinere arbitraretur, diligen-
tiffi-
  (æ) Joannes Medices Cardinalis..... Pont. Max. Romae creatur . ) Leo X- qtii antea Joannes Medicei, tituli fanflae Mariae in Dominica Cardinalis, renunciatus eft Pontifex Maximus V. idus niartiasanno M. D.XIII. que prius quameConclavi exiret , ME ( Bembus aitinexitu fuae hiftoriae) & Jacobuni Sadoletum qui Romae tunc eramus, fibi ab epiftolis adfcivit. Anno fuperiore Bembus Jultano Medici, Joannis Cardinalis fratri, conies Romam petierat , fiatim-que Julii li. judicio ac benevolenza florere coepit, cum ab archiepifcopo Salernitano Federico Fregofio ipfeac Sadolttus hofpitio accepti eifent.
(") M