i8
De initiis muneris pastoralis Franoiscanorum
ultimis regibus domesticis minabatur illis periculum exter-minii, ip-si recurrunt ad omnipotentem tunc imperatorem Turcarum, sicque interitum proprii regni accelerant.93 Post Bosnae et Hercegovinae occupationem per Turcas annis 1463 et 1482, Patareni, praesertim familiae nobiles, quasi omnes ad Islam transeunt, et ita, retinentes suam priorem privilegiatam positionem, continuant — utique nunc sub nomine Muhametanoruim — sortem et regimen patriae ducere per saecula usque ad medium saeculum elapsum.94 De-cursu 400 annorum sai temporis habebant in catbolicis prius perpessas persecutiones vindicandi.
   Post Patarenos Turcarum invasione in croaticas regio-nes status religiosae vitae adhuc magis impiicatur et agrava-tur. Anno enim 1463 cecidit regnum Bosnae, a. 1482 Hercegovina, deinde celeriter unum post aliud diversa castella et oppida Croatorum in Turcarum manus veniunt, donec a. 1526 post cladem hungarici exercitus in Mohac territorio Slavoniae atque magna parte ipsius Hungariae potiti fue-rint. Neque hoc ipsis erat satis, nam subsequentibus annis alias regiones et municipia croatica expugnant ita ut sub finem saeculi XVI regnum croatdcum, »reliquiae reliquia-rum« tunc vocatum, ad sola 18.000 Km2 reductum fuerit.95 De vita vero religiosa catholicorum in occupatis regioni-bus sub Turcarum imani dominio et mahumetanae religio-nis proselitismo seranonem instituere necesse non puta-mus.98
   93	Basagic-RediepaSié, Kratka uputa u proälost Bosne i Her-cegovine, 8 s-s.
    94	B a § a g i c - R e d 2 e p a § i c , o. c. 18 sq. Fontes et litteraturam de liaeresi ibosnensd ejusque historia enumerata invenies apud S i d a k, o. c. 176—181 et Jablanovic I., Bogomilstvo ili Patarenstvo (Savremena Pitanja, ser. IX, lib. 40), Mostar 1936, XI—XVI.
    93	S r k u 1 j S ., Hrvatska povijest u devetnaest karata, Zagreb 1937, 46, 48 sq, 51—55, 68; Baäagic-Redzepaäic, o. c. 15 sq, 22 ss, 27 ss.
96	Qui de hujusmodi rebus tristibus et adversis moerore et dolore ple-
nis inquirere desiderai, adeat editos fontes a F erm e n d z i n E ., Acta Bosnae potissimum ecclesiastica, Zagrabiae 1892; Fa ir lati D., Illyrici Sacri voluminibus diffusos fonites et inoti-t'ias; Jelenic J., Spomenici kultur-noga rada bosanskih Franjevaoa, Starine J. A., XXXVI (1918), 81—162; Idem, Spomenici kulturnoga rada Franjevaca Bosne srebreniöke, Mostar
1927; Mandic D., Acta franciscana Hercegovinae, Mostar 1934.