204 De muñere pastorali prov. SS. Redemptoris in Dalmatia aliquae parochiarum franciscanarum presbyteris erant pro-visae„ diserte exponit id factum esse ex necessitate ratione multiplicationis populi et insufficientis numeri religiosorum; attamen hujusmodi presbyteri a pp. guardianis praesentan-tur et inserviunt ut eooperatores, dependentes a respeetivis parochis religiosis, ac ex superfluis certam attributionem, prout et ¿psi religiosi, ad respectivos conventus mittunt; praeter hujusmodi eooperatores alii presbyteri numquam illas parochias administrabant.01 Demum makarskensis epi-scopus, de cujus tendentiis jam prius quaedam diximus, longe lateque demonstrat parochias suae dioecesis a presbyteris saecularibus administratas fuisse usque ad a. 1503, qui deinde ex timore Turcarum refugium alibi quaesierunt, Fran-ciscani vero curam populi susceperunt.62 Ex omnibus hucusque dietis certum et clarum est: in to-to territorio Dalmatiae a Turcis occupato, tempore eorum dominii, eandem fuisse conditionem juris et muneris pasto-ralis Franciscanorum in Dalmatia ae illorum in Bosna et Hercegovina, quarn supra in capite IV exposuimus, parochias videlicet fuisse religiosas oonventibus unitas cum omnibus exinde profluentibus juribus superiorum regularium e-lectionis, praesentationis parochorum ex propriis sodalibus, atque episcoporum eosdem examinandi,, approbandi, appro-batisque invigilandi in curam animarum coneernentibus. I-tem patet, in hac altera periodo dominationis venetae idem jus vêtus conïirmatum fuisse atque ita curam pastoralem populi in territorio novae deditionis Franciscanis commis-sam cum prohibitione aliorum in eandem se immiscendi; si-cuti etiam clare apparent ulterius exinde emanantia jura ?t onera guardianorum et episcoporum secundum praescripta juris communis determinata; necnon explicitae declaratio-nes consultorum juris et episcoporm testimonia, parochias provinciae SS. Redemptoris esse regulares conventibus unitas seu incorporatas, ab ipsis per saecula possessas atque inperturbate administratas. 61 Vide textum epistoiac infra ip. 206. 62 Ibidem, 44—45 ; Z 1 a t o v i c , o. c. 301.