Quo sensu Borna et Herceg. terrae missionum fuerint 239 tota Ecclesia latis.28 Postea Vicarii Apostolici exigunt om-nes obligationes parochorum a Franciscanis in cura pastorali, nomine parochorum eos appellant, non vero missiona-riorum. Episcopus Dragicevic conqueritur apud S. C. de Propaganda fide de provinciali Bosnae Argentinae fr. Marco Dobretic, qui parochos amodo missionaries vocari prae-cepit, parochias vero stationes missionarias, capellanos au-tem seu coadjutores cathehistas nominavit.29 Ipse insurgit contra talem agendi modum, quia sic parochi effugere pos-sent onera sui ministerii.30 Episcopus vero fr. Raphael Ba-risic non semel S. C. de Propaganda fide scripsit in Bosna 28 Inspioiantur Acta S. Gongregationis occasione emanationis decreto-rum a. 1624, 1645, 1658, praecipue 1673, 1676 de quibus jam suo loco locuti s-umus; deinde defensionem ijurium episcopalium episcopi Ogramié, Archi-vum Prop., Scrit. Orig. Rii. a. 1672, v. 436, f. 365r—366v. 29 Fr. Marcus Dobretic, qui fuit primus provinaialis divisae provinciae Bosnae post a. 1757, qui et theologiam moralem saoramentalem lingua croa-tica conscripsit, vidit rationem missionis in Bosna in eo quod non existebant ibi parochiae beneficiatae cum certiis provenitibus et iparochis inamovibilibus. Sic tenebat primo qua ipriovincialis, et postea ut Vicarius Apostolicus. Ita in sua prima relatione ad S. C. de Propaganda fide scrib.it: »Parochi prae-fatarum 32 parochdarum omnes sunt amoviibiles ad nutum epis.oopi et reii-gionis simul cummulative, non vero privative, nam nec episcopus sine Religione, nec Religio sine Episcopo potest levare parochum. Unde nec vere parochi dicendi sunt, sed simpliices missiomarii; cum nihil absolute benefici) determinati habeant, sed puris emendicatis et collectis a suis parochianis sustentantiur ipsi et socii eorum« (Archivum Prop., Scrit. Orig. Rif 1775, v. 841, f. 89r ss). Eandem expressionem postea alii Vicarii Apostolici transcribunt ad verbum; p.rocul dubio hanc Dobretic relationem prò exem-plari tenebant. Ita cfr. relationem Ilijic apud Jelenié, Izvori, 91. 30 »Ancora per abbagliare la vista dii chi non lo sa. .. han dichiarati tutti e ciascheduno paroco missionario nella sua parrochia mutando loro nome di parroco in nome di semplice amministratore e d compagni di questi dove sono, col nome di catechisti«. Et iterum observât ad re&ponsum provinciae missum S. Congregationi: »Che nella prima parte di questa loro risposta sarebbe da osservarsi la particola posta »prò illa missione« (i. e. prò parochia Ljubuski) con oui la saviezza di questi PP. pretende di poter accopiare il nome di missionario con quello del parroco per dire, che parocho è 1’ istesso in Bosna che il Missionario per scarozzare 1’ obbligo delle fatighe senza 1’ acquisto certo delle limosino, con quelle dei soli par-rochi, i quali non sono senza guadagno«. (Archivum Prop., Scrit. Orig. Rif. in Cong. Part. 1760, v. 126, f. 80r; 83v). Ille ergo non vult identificare parochos in Bosna cum missionariis; minus tamen recte interpretatur