66
De jure parochiali sub Othomanis ante C. Trid.
et quo sensu. Sub hoc temporis spatio oompleotimur perio-dum ab a. 1463 usque ■versus finem saeculi XIV, quo reformation es Tridentini in jure parochiali etiaim quoad Bosnam et Hercegovinam necnon alia partes Turcis subjectas, id est in provincia Bosnae Argentinae, introduci et sentiri ooeptae sunt.
    Statim dicere fas est, quod, in quantum hodiedum nota et reperta documenta tesitantur, illa oonditio essentialiter eadem remanserit; inumo paruim differebatur a statu et oon-ditione ante Bosnae subjectionem. Dioecesis bosnensis non erat destructa, etsi episcopus non audebat occupatas regio-nes visitare. Destructo postea capitulo et cathedrali post cla-dem in Mohach (1526), dioecesis nihilominus extinota non erat, sed propirios episcopos vel administratores eum residenza in monasteriis Franciscanis in psa Bosna habebat. Clerus vero saecularis, qui jam antea in Bosna non aderat, nunc etiam ex confiniis ejus, paTtilbus scilicet Dalmatiae, Slavoniae et Hungariae inferioriis, ooram Ture arum invasiio-ne aufugiebat, in quorum locum Franciscani Vicariae Bosnae sucoedentes curam pastoralem in se suscipiebant.107
    Ex parte autem altera Vicaria Bosnae, quamvis multa mala perpessa fuerit, totum tamen suum vigorem, indepen-dentiam et totale regiimen reguläre, sicut et aliae provinciae in Ordine, conservavit; adhuc et nomen provinciae, post divisionem ejus in partem croaticam nondum a Turcis cap-tivatam et alteram bosnensem a. 1514, obtinuiit anno 1517.108 Positiones curae pastoralis et omnia respectiva jura bene conservavit, necnon omnibus privilegiis ante adventum Tur-carum obtentis, pieno usu et liberiate utebatur et pallebat. Iisdem privilegiis ante Turcarum adventum obtentis postea sua jura ad parochias non siemel luculenter demonstravit. Non solum ergo jura illa extincta non erant, sed etiam ma-gis confirimata et aucta. Nunc enim poterant exercere et il-
   107	Cfr. de hac re Zlatovié, Franovai, 28; Bat i nie M. V., Dje-lovanje Franjevaca u Bosni i Hcrcegowini, II, Zagreb 1883 ,33 s.; J e 1 e n i c, Kultura i -bosanski franjevei, I, Sarajevo 1912, 157—158; Parlati, IV, 190.
    108	Fermen dii-n, Aota Bosnae, 307, n. 1195; B a t i n i 6 M . V ., Dje-lovanje franjevaca u Bosni d Hercegovini, I, Zagreb 1881, 154.