420
EPISTOLARIO
  Infelici costoroI Chè è meglio morire che impazzare.
  In questo luogo dunque Antonio rinchiude il savio, affinchè ascolti i gemiti, senta il lezzo, perda il buon costume, interrompa gli studi, lotti con la morte,
e corra pericolo di impazzare.
O non sarebbe da savio evitare tante miserie, lasciando per piccolo tempo la propria dimora ?
A paragone d’esse, ben poca cosa sono
Sii incomodi che ovrà sostenere,
nè occorre che si vada lontano per trovare un’aria sana,
come dimostra l’esempio de’ personaggi ricordati dal Boccaccio.
  Nè, così dicendo, vorrebbe che si venga meno alla carità verso i malati ed i morti, di cui devono aver cura coloro a* quali tal ufficio incombe;
chè turpe cosa sarebbe anteporre la salute all’onestà.
  Antonio, è vero, non può lasciare l'ufficio che tiene, ma si persuada della propria responsabilità, e si astenga dal-l’inveire contro coloro che, senza infrangere alcun dovere, curano la salute, la tranquillità, e gli studi.
amentes. quid dico « tanquam » et cur non tccum libere « stultos », ut, ferunt, quodam loco reliquit epidimia quoscunque non necuit? dira profecto lues ac teterrima, o enim infelices qui supervixerunt ! nam satius est emori quam desipere. et tu sapientem hoc loco concludis, negasque eo dignam esse profectionem, scilicet ut fre- 5 quentes gemitus exaudiat, ut intersit fletibus, ut olfaciat cadavera, et, ne omnia resumam, ubi eius relaxare mores oporteat et in-termittere sua studia, quodque temerarium est et non minus fatue quam inutiliter temptari videtur, ubi subcat quibusque momentis cum morte certamen, et, quod ipsa morte, sicut modo diximus, 10 longe magis est formidandum, ubi sit in ambiguo sapientiam insipienza commutandi. hec igitur ut evitentur; que non sunt incom-moda sed dolores, sed miserie, sed infelicitates; nonne sapientis est ab domicilio pro tempore digredì, tanquam ex putri et nienti domo prosilimus? nam incommoda illa, que dieta sunt eos co- 15 mitari qui domo procul absunt, si his compares, aut nulla sunt omnino aut certe perexigua. sed neque longinquas urbes ob hoc peti, vel adiri loca remotissima necesse est. in proximo patet sepius aer sospes, quo te conferas commodissime, ita ut nec domo di-gressus videare. ita in loca proxima se contulere decem illi, quorum 20 festivus et dulcis poeta Iohan(n)es Boccatius concivis tuus meminit in suo Decameron; quem librum cum in auspicio legis, quid funestius aut quid terribilius ea lue quam retulit cogitari potest? atque hoc non eo dixisse velim ut humanitatem secludamus, unde futurum sit egros esse sine auxilio, demortuos sine sepultura. hec 25 vero ne accidant, hi curent quorum ea sint officii, nam ego is non sum, qui velim oratione mea quenquam ab officio pietatis submoveri. id enim nunquam committendum est, ut, officio deserto, quod sine turpitudine fieri non potest, salutem anteponamus honestati. quo edam tibi sum equior, qui liberum digressum non habes, quod offi- 30 cium cui presides exigit te adesse, si id quoque curas tibi persuadere, ut ultro velis ac tua sponte facias quod voluisse aut omisisse nisi cum culpa non possis. id autem est in quo tuam moderationem desidero, quod edam non moleste ferre non possum, te illos incessere qui sue salutis, tranquillitatis, otii, studiorum rationem habent, nullis 35 officii muneribus violatis. ac, ut tibi in hoc iam palam adverser,