328 EPISTOLARIO come pure tutti i ragionamenti mediante i quali tentava in seguito di promuovere la pace della Chiesa, nonostante l’odio che così si guadagnava. Non parlerà dei suoi ripetuti abboccamenti col papa medesimo, al quale ebbe ad esprimere il suo pensiero con franchezza estrema ; ma gli è grato perchè sempre l’ascoltava con pazienza, seppur con poco effetto, e di ciò lo commenda grandemente. Fu anzi questa la ragione per cui soprattutto s’indusse a rimanere; creatus, quis me unquam nisi pacem ipsam commendantem et, quibus verbis quoque studio poteram, promoventem audivit, nec minus, si quis ad earn impedimentum afferre videretur, aperte damnantem ? qua ex re grave michi quorundam odium contraxi, sive quod ea dici non placebat, sive quod me illa dicere indignum 5 arbitrarentur. taceo que ipsi summo pontifici non semel modo sed item atque iterum dixi: verba quidem urgentia satis, et que nichil saperent blandum, sed solam nudamque, ut meum quidem ferebat iudicium, veritatem. qua de re habeo illi non meo tantum sed et publico nomine gratias, quod sum ab eo semper W in hoc patien- 10 tissime auditus, tametsi parum exauditus, eumque ipsius morem; neque enim imprudentis hominis esse solet; inprimis probo, quod si minus facere quid constituit, patienter tamen audit adversus(b) iudicium suum orantes. et hec quidem hactenus causa fuit aut solaM vel maxima quamobrem manere perseverarem, quod licebat 15 (a) P om. semper (b) B sed averit adversus (c) Codd. ut sola giorni innanzi che s’ammalasse. Dichiara inoltre che il popolo Cristiano, reietto dai predecessori di Innocenzo e da lui disilluso, non presterà più credenza a qualsisia promessa o giuramento; che le tre vie proposte per sanare lo scisma - compromissio per arbitros, cessio, conci-lium - sono impraticabili e senza fine; e che pertanto l’unico rimedio è quello di soprassedere ad una nuova elezione finché non si abbia la risposta dalla Francia]. Quindi tornando sulla propria proposta, egli prosegue : « Ac mihi « quidem recta hec volúntate dicta «esse, testis est Deus; libertatis vero «dictandi, qua sum apud vos usus, «veniam impetrai et cause dignitas, « que neglecta mansit, et meum ardens, «quod est commune eque Christianis « omnibus, votum. nec vero ego pre-« scribo quid preterea aut qualiter di ci « fierique per vos in hac re debea t; « absit a me ea temeritas; tantum « hoc unum oro, ut abstineatis pa-(< rumper ab ineundis suffragiis, quoad- « usque et mentem omnem ad unius « vetusti mali extirpationem intenda-« tis ; reliqua per se facile vestra pru-«dentia inveniet, et mora consilium « dabit. nisi id quoque licentie [?] mihi « datis, admonere ut, constituto quod « equum videbitur huic rei spatio tem-« poris, Egidium quidem ipsum dimit-« tatis. large enim interesse arbitror, « quod ille energia vocis et instantie « studio presens operabitur, quodve « absens per epistolas sit effecturus. « alium autem quenvis cum eo diriga-« tis, vestra qui perferat mandata qui-« que de successu rerum celeriter scri-« ptis referat. cui rei vix aptiorem facile «erit invenire quam Andream Fa-« nensem, multa peritia et egregia moli deratione virum, qui, cum sit nostri « generis atque hinc oriundus, multum « tamen diuque in studiis et in orani « vita conversatus est ; e quibus (eveniet) «ut aut celeriter res bene conficiatur « aut tempus saltem diu inutiliter elabi « nobis non possit » (cf. C. Combi, Un discorso inedito di P. P. Vergerti cit.).