fortuita ; e, a proposito di quest’ultima, biasima coloro che chiedono a Dio la buona fortuna. Vi sono poi degli effetti fortuiti che procedono da cause dette sccon daric, ma essi pure sono previsti da Dio, poiché la prima causa tutto contiene ed ha prescienza d’ogni causa ed effetto. Ne d.\ un esempio, fcf. Stimma Iheol., I,xxii,a;cxvi, i]. onde appare come niun effetto sia di per sé fortuito, ma solamente rispetto a noi ; il che risulta altresì da quel che s’e detto intorno alla prescienza e la necessità degli eventi contingenti o volontari. Ecco lo scioglimento del nodo ciceroniano : solo alcuni effetti sono necessari, poiché gli effetti, come le cause, possono anche essere o fortuiti o volontari. E similmente si risolve un’altra difficoltà : Dio é pre-scio che ognuno 416 EPISTOLARIO ut, si fieri potest, duo simul adversantia simul tamen velie videa-mur. fortuna vero seu casu quot eveniunt! quotiens e duobus idem ad forum tendentibus idemque iter ingressis W, alter a latro-nibus necatus est vel de via fatigatus incidit (in) egritudinem, unde, quod aliquando fieri videmus, mortem obiit; alter domum et lares 5 suos revertit locupletatus et felix : tot quidem ista sunt fortuita, quemne iam pudet bonam a Deo poscere fortunam, imo, quod vix sine stomacho possit audiri, quotusquisque est qui non interdum ita supplicet fortunam DeumW; « nam iila dum adsit, prudentiam haud « curo » ? impia precario, et indigna prorsus viro vel mediocriter sa- 10 piente, quanquam enim aliqua sint fortuita(d) secundum causas eas, que secunde dicuntur, relata tamen in causam primam, hec eadem fuisse previsa non est diffitendum; quod et ipsa prima continet omnia, quod et causas omnes precognoscit, et earum eventus in eternitate prescivit, quod denique nichil futurum sit quod eius effugiat no- 15 tionem. ac istius causarum varietatis vide similitudinem. duorum mancipiorum herus alterum ad forum ire iussit, post et alterum, nec servorum alter de alterius missione cognoverat. si ad hos respicis, casu accidit quod alter alterum in foro reperit; si ad herum, non casu sed providentia. liquet hinc nulla esse casualia(c) sim- 20 pliciter, sed tantum ad nos relata, qui, quorum eventuum causas ignoramus, eos dicimus esse fortuitos. constat et illud ex ante discussis, non quia Deus futura previderit, ideo necessitateli! inponi(f> contingentibus nec coactionem voluntariis; previdit enim illa (8) tunc demum futura cum aderunt cause, futuraque talia quales cause 25 preiverint. sic discutitur Ciceronianus ille nexus: «que previsa « sunt, eo venient ordine quo sunt previsa, fiuntque omnia causis « antegressis ». ex hoc enim illud non elicitur ut fiant omnia necessario, sed tantum quedam; quia fiunt nonnulla contingenter, aliqua voluntate ; sicuri causarum, ut iam diximus, quedam neces- 30 sarie seu naturales, alie contingentes seu fortuite, et alique voluntarie. haud secus et tua illa solvuntur: « apud providentiam divinam pre-« scituni esse quando, quo loco et modo sit cuique moriendum ». (a) M idemque intergressis (b) M sunt fortuna, quod ne iam (c) M fortunam ds (d) M quanquam aliqua sint fortuna (e) M liquet nulla esset causai ¡a (f) M inpone (g) M previdit cum illa