DI PIER PAOLO VERGERIO	479
    posset esse donatus liberiate, et cuius maiores serviverunt W aliquando, Ubertinus hic erat suus discipulus, filius Francisci Novelli; Carrarien-sium erat quedam familia clarissima Cb), Patavii domina, sic dicta quod
    illi	principes Carrarienses currum pro insigni gestabant (0.
5 Materia tamen est de ingenuis moribus adolescentium, id est quo pacto sint instruendi adolescentes et iuvenes ingenuiW, et quibus ar-tibus sint imbuendi. Non incoepit («) ipse a primis annis, (sed) ab ado-lescentulo. (Quod) Plutarchus (non) fecit (0, qui in ilio libro, (qui) de (b) educandis liberis inscribitur, et quem Guarinus ille senior de
io	graeco traduxit in latinum ('), a prima genitura infantium incoepit et a lactandis lacte pueris, donec ad provectam usque aetatem pervenerint(h). Hic vero de adolescentia agit, ille vero de pueritia tractavit, Volens ergo scribere de ingenuis moribus adolescentium, [et] facit duo: docet quo pacto sint instruendi adolescentes, hoc est, bonis moribus et litteris IJ vel artibus imbuendi; praemittit W quoque prohemium, quo alloquitur ilium Ubertinum. Praeterea non incoepit ut ab exordio, sed a fide et auctoritate testimoniorum, imitatus Ciceronem in ilio de amicitia libro, qui et ipse incoepit auctoritate testimoniorum veterum virorum, id est, a Q. Mutio Augure Scevola et Laelio, sic incipiens (k): « Quintus Mu-20 « tius Augur Scevola multa narrare de C. Laelio », et caetera. Sic iste hoc in loco (in )coepit ab auctoritate illius Francisci senioris, qui fuit avus ipsius libertini, ad quem hoc opus direxit et dedicavit. In qua re genealogia illorum principum sic computatur Carrarensium. Fran-ciscus hic senior, princeps Patavii, vir praestantissimus et doctissimus 25 in omne re et in arte militari fuit. Qui genuit Franciscum Novellum, qui postmodum etiam ipse per successionem successit patri in regnum, et princeps fuit. Hic Franciscus Novellus genuit Franciscum 0) ter-tium, Ubertinum et Marsilium, fratres. Extincto ilio Francisco Novello, tercius Franciscus successit ipse suo patri in regnum; paulo post hic 30 captus(m) est a Venetis et periit in Venetiis eo pacto in carcere(0.
         (a) servient (b) carissima (c) gestabat I'd) ingenti (e) incoepl (f) annis ab adolescentulo Plutarchus fecit, ma forse basterà supplire ut dopo adolescentulo
    (g)	libro de (h) pervenerit (i) praetermittit	(k) incipies (1) Franciscus
     (m) raptus
      (1)	Allude al trattatello « jcepl noti- ci presenta Francesco III quale succes-« Som dyco-pi; » (Moralia, vol. I, p. i). sore del padre nel suo «regno», lad-
      (2)	Il lettore osserverà che il bio- dove in realtà l’unico retaggio che grafo ignora i sette predecessori di toccò a Francesco, come pure al fra-Francesco il Vecchio, tace dell’esistenza tello Giacomo, fu quello dell’atroce di Giacomo di Francesco Novello, e strangolamento a Venezia - di cui la