DI PIER PAOLO VERGERIO alienigenam atque admodum iuvenem, vacante tunc forte w episco-patu, suis omnibus pretulerit et in pastorem sibi elegerit(,). quod profecto tam egregium prudentissime urbis iudicium etsi effectu caruit; summus namque pontifex ante oblatam sibi electionem, que S de ilio erat, alium iam prefecerat ; gloriosius ei fuit quam illi episco-patum obtinuisse qui adeptus est. ex eo vero(b) tempore, postquam conversari cepi et perspexiW penitus hominem, maiore semper ilium reverenda W habui. tanto enim erat ingenio et tam excellenti vir-tute, ut, cum omni loco, omni tempore se totum cognoscendum i o exhiberet, semper tamen in dies, quo amplius (e> tractabatur, eo maior videretur (f> et melior. quamobrem iuterdum quidem ei domesticus fui, semper autem familiaris^; et quem aliquando docto-rem habui, cum discendis iuribus vacarem, eum iugiter(h> michi amicum optimum et patrem amantissimum sensi. Romam autem W 15 primum euntem comitatus sum W, cum tollendi huiusW pestiferi sci-smatis causa consilium daturus vocaretur; et tunc quidem, ut vulgo ferebatur, promotus fuisset cardinalis, nisi Bonifacius IX, qui Ecclesie preerat, pridem didicisset magis extimare® pecuniam quam virtutem, quarum alterius inops erat, alterius opulentissimus. cum 20 igitur audire ille magis vellet quo pacto stabiliretur ei papatus quam quo scisma de Ecclesia tolleretur, nec pateret via qua in utrunque bene consuli posset, inutiliter actum est a nobis illud iter, quod magna expectatione susceptum fuerat. totum subinde tempus usque quo denuo in Romanam curiam accitus est, Padue natali solo(ra> 25 peregit, semper iuris canonici professioni addictus(n), nisi quod in-erdum munus legationis(o) ad magna dominia et ob maximas (a) V om. forte (b) G Ar V T Mu r. om. vero (c) G prosperi (d) ArVT rev. Haifa Mur. maiorl semper veneratione ilium habui (e) At quos amplius V quod amplius (f) BP videbatur (g) Ar VMur. ac (h) Ar VMur. eum mihl iugiter (i) Mur. om. autem (k) V om. huius (1) PMur. (a)estimare (m) Ar V natali suo (n) P additus (0) T Mur. leg. munus (1) La nomina dello Zabarella, da generale (cf. A. Zardo, Francesco Za- parte del clero fiorentino, alla sede ve- barella e Firenze in Arch. Stor. Ital., scovile, resa vacante per la rinunzia di vol. XXII, 1898, p. 14). Angelo Acciaiuoli, avvenne nel 1386; (2) Cf. l’epist. XXXXVI, nota 1 ma Urbano VI vi aveva già destinato p. 107. Bartolomeo Oleari, vescovo d’Ancona, (3) Cf. l’epist. LXXXIII, nota 1 e questi nominò lo Zabarella suo vicario p. 206. che la Repubblica lo elesse a coprire quella sede, a cui però il papa avea già destinato un altro. Indi, conosciutolo meglio, e aumentato con la dimestichezza il riverente affetto che gli portava, ne diventò famigliare, e talvolta abitava seco ; da lui imparava il diritto; in lui trovò sempre un amico, un padre amantissimo. Lo accompagnò nel suo primo viaggio a Roma, per trattare dello scisma, e si credeva ch’ei sarebbe stato allora promosso cardinale, ove Bonifazio IX non a-vesse anteposto i denari alla virtù, il proprio seggio alla pace della Chiesa; sicché il loro viaggio non ebbe alcun frutto. Da allora in poi lo Zabarella visse In Padova sua patria, insegnando il diritto canonico, intraprendendo alcune ambasciate,