DI PIER PAOLO VERGERIO 3é7 temporis consumerei, plurimum in respondendo de causis, que ad eum ut consultum iuris deferebantur, plurimum quoque in amico-rum negotiis laboraret, tarnen nullus ei labebatur dies, quo non et aliis quoque(b) disciplinis aliquid impenderet opere, quo studio effe-5 cit ut nulla esset artium, quas liberales appellanti, in qua non excel-lenter saperet et docere posset, ita ut etiam in (d) quibusdam earum elegantia M opuscula scripserit(,). naturali vero philosophie et oratorie facultati accuratiorem operam dedit, hausitque eas plenius, quod in ea studia ingenium pronius(s) erat W. quamobrem de natura 10 rerum acutissime disputare poterai, et omnia quecunque vellet ac- (a) Mur. plurimumque in V om. plurimum - deferebantur (b) BPG om. quoque (c) CArVMur. quas app. lib. (d) BPG om. in (e) BG elegantie e cosi pure C, che recaperò nel margine eleganter Mur. eleganter Ar V elegantia (f) Mur. phy-sicae oratoriaeque (g) BG Studium ingeniumque pronius Mur. ea studio et ingenio pronus Ar V Studium ingenium pronius (h) PRa om. hausitque-pronius crat mente il Commentarium in libros De-cretalium, il Commentarium in Cle-mentinas, il De Schismate ed i Consilia Iuris, rimandiamo il lettore all’ elenco pubblicato dallo Zonta, op. cit., p. 123-6. (t) Oltre al trattato De Arte metrica, di cui si fece parola a p. 153 nota 2, lo Zabarella scrisse pure De Felicitate libri tres, opera intitolata a « Petrum Pau-« lum Vergerium Iustinopolitanum om-« nium scientiarum doctissimum », e terminata, come c’informa l’explicit dell’autore, il 18 ottobre 1400, «in « monasterio Pratalee [Praglia], ubi, « dum in studio Patavi vacaretur a « lectionibus, commorarer ». Fu data alle stampe coi tipi del Frambotti a Padova nel 1655. Nel codice CXCVI della biblioteca del Seminario di Padova, che è la copia dell’opera fatta trascrivere pel V. medesimo, si legge a c. 230, dopo l’explicit, la nota seguente: «Hoc opus inscripsit michi « idem dominus Franciscus, vir, ut in « iure facile omnium princeps, ita et « in ceteris scientia atque eloquentia « preclarissimus, cui dignas agere gra-« tias non satis queo cum ob hoc tum « et alia in me beneficia, que tot ex-« tant ut nedum remunerare sed ne « renumerare quidem possim. Petrus-« paulus Vergerius de Iustinopoli scrip-«sit hec». Segue poi, trascritto da altra mano, il componimento metrico, già stampato imperfettamente dal Muratori (Rer. Ital. Script., voi. XVI, col. 241). Eccone il testo: Omnia iandudum cum sint communi« nobis, Ingenii propria (a) laus tibi sola fuit, Qua procul Ausonio late cognosceris orbe, Et celebrat nomen barbara terra tuum. Hoc quoque partiri mecum cupis usque benignus, Ne quid forte tibi sit sine me proprium. Nomina nanque tuo subscribis nostra libello, Meque operis tanti vis fore participem. Hoc ego nec mereor, nec me pars ulla laboris Contigit : omnis erat cura laborque tuus. Si tamen immeritum titulis ornare parasti Talibus, ecce patet(b) area lata tibi! Scribis enim semperque premis sine pace papyros, Sensa quibus legum discutis ambigua. His nomen prescribe meum, quo predicer amplis Commentus sacra (c) iura voluminibus. nell’insegnamento, ne’ responsi legali e nelle faccende degli amici, non passò giorno in cui non s’intrattenesse pure con le al ire discipline ; talché acquistò una gran perizia nelle arti liberali, su alcune delle quali scrisse eleganti opuscoli; dedicandosi in particolare alla fisica ed all’oratoria, dimodoché potè discutere con acume ogni questione che gli si proponeva. (a) Mur. proprii (b) Mur. patens (c) Mur. commonitus e poi, dopo spazio in bianco, iura