DI PIER PAOLO VERGERIO
   Liberi Patris ferre ac propagare, tamen ista iam non consector. mandas igitur ut montanas vites, quantas possum, tibi comparem, quibus instruere vineam tuam possis etinditamW iandudum fer-rariensi vino notam(b) tollere, easque cum radicibus suis mittam.
5 id ego tibi efficerem. singulos amicos, qui opem conferre ad hoc possent, conveni. omnium una sententia existimatum <c> ut la-boriosam, ita et inanem rem a te tentari, quod huiusmodi vites in arido solo atque, ut verius dixerim, in uno saxo et genite et nutrite, in paludosa palude coalescere non poterunt, aut, si coale-io scant, quod non facile fiet, naturam omnem ut mutent necesse est. ita autem futurum, certa quedam maiorum experientia demonstrat. est Vicus Aggeris paduani agri pars fertilis W ut quevis <•> alia, quod vel hoc solo deprehendere licet quod opulentos et divites colonos habet. hie locus maiore pene te) ex parte montanis vi-15 tibus consitus est, studentibus quondam, ut reor, incolis, quos<h) simile fortasse desiderium ceperat, naturam loci arte industriaque superare, verum, quia demissior est tellus et naturalibus© proxima, usque adeo degeneravere palmites ut ne mediocre quidem, sed quale solemus sub ardenti sole estatis appetere, austerum tenueque(k) 20 vinum producant. in quo nichil est quod miremur, cum videamus non modo plantàs et sata, que terre coherent, sed et ammalia© quoque et homines loci mutatione variari et in aliam pene naturam converti, sed ne aut a me tibi aut ab amicis michi, petentibus nobis opem, dari consilium tantum existimes, ego, quod solum 25 in me est, operam meam et sollicitudinem polliceor; illi vero, ut prudenter consilium quod non petis, ita et quam petis libera-litatis opem offerunt <m>. quod autem radicatas vites expostulas(n), id ita difficile fiet ut vix ad quartam(°) partem numeri a te con-stituti pertingi possit. non est enim hic mos, qualem apud vos te) 3° intelligo, ut cum radicibus venales conferantur in urbem vites,
    (a) P indictam (b) P om. notam (c) B inexistimatnm P inexistimatum Codd. laboriosum (d) P convalescant (e) Codd. aut quevis (f) P his (g)P maiore fere
    (h)	quos corr. in cum da seconda mano in B (i) Il Sabbadini emenderebbe in con-vallibus (k) B tenuemqué P austerum gravemque (1) Psed animalia (m) Pofferant (n) B expostules P eradicatas vites (0) B quotam (p) B qualem apud nos
il progetto dell’amico, che vuol trapiantare nel suo vigneto delle viti dai colli Padovani, a fin di migliorare il vino ferrarese, 6 da tutti giudicata un’impresa sbagliata, a causa della diversità di suolo.
Un simile tentativo fu già fatto a Vigodarzere;
ma, in pianura, quelle viti degeneravano, dando solo un vinello aspro;
il che, del resto, non deve destare meraviglia, essendo nell ordine della natura..
Si farà però per lui quanto sarà possibile.
Ora, poiché nel Padovano non si vendono piantoni radicati,
(1)	Vigodarzere, distante circa cinque chilometri da Padova verso settentrione.