226 EPISTOLARIO Senonchè, è stolta cosa stacciar le opinioni de’ pagani dinanzi ad un cardinale della Chiesa, quasi la fede cristiana non ci insegnasse quel che dobbiamo pensare intorno alla morte. Gli basta pertanto d’aver messo in chiaro che la ragione, non la paura, lo spinse a partire. Passa poi a descrivere un viaggio fatto nella Romagna ; una visita a Lodovico degli Ali-dosi ; e le gentilezze dei nipoti del cardinale, i quali, tornato che egli fu a Bologna, l’invitarono a Ìirender parte alla oro villeggiatura in Romagna. admittere, ita et indecorum videtur vano errore seductum, mortem, cum quis honeste possit, non vitare. veruna egone satis sanus sum, qui apud religiosissimum virum et christiane fidei cardinem philosophorum gentilium cribrare W sententias audeam, quasi non habeat fides nostra quid de morte sentiendum sit, aut unde possit 5 controversiam hanc dissolvere ? sed ista, ut res inciditi dieta a me sunt ; illa vero que ad fidem pertinent audire magis quam dicere paratus sum. tanta igitur de propositi mei ratione, ut intelligas me neque desiderio vite neque mortis metu consilium hoc amplecti, sed iudicio tantum. Bononia itaque ob eam causam discedens, 10 in Romandiolam abii, videndorumque et locorum et hominum studio ductus, quos ibi benivolos habeo plurimos, ut casu W et in studiis benivolentie comparantur, complures civitates et loca circuivi, pre ceteris autem magne michi voluptati fuit Ludovicum de Alidosiis, Imole principem W, convenire, qui me diu videre 15 desideraverat. longus apud eum fuit sermo de litteris variaque de studiis disputatio; nam et preter aliorum principum morem studiis litterarum indulget. inde Bononiam, unde abieram, redii, eo proposito ut hue me protinus conferrem. dignum est hoc loco ut commemorem nepotum tuorum W humanitatem eorumque pro- 20 pensam in me benivolentiam. cum enim et ipsi W quoque et fugiende pestis et colligendi animi gratia ad quedam loca Roman-diole, que tue iurisdictioni subsunt, profisci vellent, magna diligentia a me contenderunt ut secum irem, quod esset regio illa salubris ac honestis exercitiis apta tam corporis quam animi; ubi liceat 25 aucupari, si velis, venationi piscationique, si malis, intendere, nec (a) Codd. certare. Il Sabbadini corr. in cribrare (b) B P quos ubi benevolos (c) P ut a casu (d) PRa enim ipsi (1) Cf. l’epist. LXXXI. (2) Oltreché Giovanni di Nicolò Migliorati « in minoribus constitutus, li-« centiatus in iure civili », di cui fu detto sopra, aveva nipoti Innocenzo VII : Lodovico, rettore di Todi ed autore della strage di S. Spirito (cf. l’epist. CVIIII, p. 284 nota 1); Antonio, rettore di Nami, Terni, Rieti, e di Amelia ; e Gen- tile, rettore di Todi nel luglio e nell’agosto del 1406 (cf. P. Brand, Innocenzo VII e il delitto di Lodovico Migliorati in Studi e Docum. di Storia e di Diritto, XXI, 1900, p. 179 sgg.). Alla data del presente Lodovico avrà avuto circa ventitré anni (cf. Theodor, a Niem, DeSchismate,Norimbergae, 1532, lib. II, cap. 36).