DI PIER PAOLO VERGERIO	99
   nistrationem confcrres, numnein summo otio versabare? cum et nunc quoque in vacantem pastore provinciam accitus, quando nullum facinus preclarum nisi te conscio atque auctore fieri usquam potest, pacata tranquillaque servas omnia, num tuo iudicio otiosus 5 es ? plane vir bonus et sapiens vero tunc otio perfruitur(b) opti-mumque laboris sui capit fructum, cum id agit quo prodesse plu-rimis possit, atque ita cum nunquam vacet, semper in otio est. sed et nos quoque, licet imparibus studiis, tarnen nonnichil agimus, cum sedemus in schola, cum in penetralibus tectorum claudimur, io cum doccmus, cum discimus dignumve aliquid de ratione, natura aut moribus, motu mentis agitamus. sed o quantum, Deus bone, nostrum hoc sive negotium sive otium dicamus, quod nemini quanvis pessimo interdici potest, ab vestro distat(c), quod non nisi magnis et claris viris permittiturl nos enim, cum aut ingenio 15 nostro quicquam intulimus aut multa sumus ex disciplinis memoria complexi, summum fecimus; vos, quasi ad communem hominum salutem terris dati, hoc agitis ut pace iustitiaque foveatur huma-num genus, est tamen in utraque re, quemadmodum voluptas, ita et labor et Studium, ut nemini ignavo aspirare illue liceat: sed 20 impar effectus venit. cum enim diversis studiis vos publica munera, nosque propriam privatamque rem amplexi simus, agere vos plu-rimum saluberrimumconstat, nos nonnichil, ac neutros inerti otio diffluere(e>. itaque, ut ad principium redeam orationis, in id spedare admonitionem fratris reor, ut, cum intelligeret quanto ego 25 te cultu quantoque tu me amore complexus sis, etsi neque me nunc eloquentie aut scribendi studiis datum sciret, neque te facile prestare aures litteris posse, nullam tamen causam dignam arbitraretur, que aut me tenere deberet ne scriberem, aut te <f> ne litteras meas optares et legeres, quamobrem protinus effeci ut pleniorem hanc 30 epistolam, que preteritum purgaret errorem, ad te dimitterem: quod quidem et quandiu aberis sedulo faciam. nichil enim hactenus ne scriberem cause fiiit, nisi quod propediem venturus dicereris. sed illiid animadverto, quod ita tecum his litteris ago, quasi non
   Si dirà ozioso a-desso, chc amministra il vacante patriarcato d’ Aqui-leia?
   Certo l’uomo virtuoso e saggio è sempre in ozio quando si adopera in prò del vantaggio universale ; e nella stessa guisA gli studiosi sono anch’ essi fattivi.
per quanto grande sia l’intervallo chc separa il loro compito da quel che si confida agli uomini eccellenti.
  Ad entrambi è comune la gioia e lo zelo del lavoro, pur essendo diverso l’effetto, come diversa è la misura, di ciò che compiono ; quindi è vero chc nò gli uni nè gli altri poltriscono nell’ozio.
  Questo adunque voleva significare Pietro.
Perciò non ha tardato a scrivergli a lungo, come farà spesso durante la sua assenza.
   Scnonchè, grave errore sarebbe il
        (t) B nun ne B1 nonne PM c. 107 b: ■ Numne per nonne ut legit 4s codex». P num ne (b) B tunc bono perfruitur (c) BPom. quod nemini-vestro distat (d) B P saluberrimum B3 plurimum rerura salubrium (e) ÆPdefiuere (f) BP om. te