moltissimo invece importa al re di trovare un consigliere onesto. Le corti sono piene di adulatori, laddove pochissimi sono i consiglieri sinceri ; e quelli cercano solo il proprio vantaggio, calunniando i virtuosi, per renderli odiati e sospetti. Ai piaggiatori gli onori e i doni ; ai cortigiani onesti invece l’odio e la diffidenza ; sicché son costretti a diventar malvagi op-pur ad andarsene, qualora esso re non sia virtuoso. Dà quindi segno di gran probità il principe nell’ascoltar i saggi consigli ora proffertigli, ancorché l’esito di essi stia in balia della fortuna. A lui dunque egli offre i propri servigi, e si raccomanda ai prelati della Curia e ad altre persone. 248 EPISTOLARIO fulgeat et presit populis urbesque moderetur, servum tamen iudi-catW esse vitiorum. at vero contra, rex si quando nactus est virum bonum ac sapientem, qui monere salubriter possit et fideliter velit ac modeste audeat, res est iis non parvi momenti, semper enim adulatoribus aula referta est, qui vel placendi studio vel 5 rapiendi cupiditate pravis (b) regum voluntatibus obsequantur (c>; pauci qui recta perspicere (d) velint ; vix ullus qui contradicere audeat, si vel quantisper adversari principis voluntatem(e) senserint. itaque omnes ex industria non quod deceat, sed quod potissimum placeat, animadvertunt et laudant; utque ipsi apud eos primi sint, 10 non tantum ex se ipsis latere constudent, verum etiam ex aliena depressione consurgere; ceteros quoque calumniari non desinunt, maxime vero bonos, quorum semper virtutem suspectam habent et conversationem infestam. non mirum autem tantam esse adu-latorum copiam, cum multa sint et magna ubique eorum premia. 15 hi rerme bene videntur soli, hi honorantur, hi muñera capiunt ; qui vero in aula verax atque integer esse voluit, hic primus suspectus atque odiosus est omnibus, unde, si quem vel necessitas vel casus aut quevis alia sors virum bonum unquam (f) adduxit, hic aut fiat malus aut abeat necesse est, nisi forsitan rex ipse aut sit aut cupiat 20 esse bonus, quapropter magnum in rege tuo argumentum sue pro-bitatis habeo, quod intelligere te tandem cepit et vere diligere, ac sustinet tibi similes certis auribus audire, talium enim consiiio ministerioque si utetur, fortunam accusare forsitan, que sepe recta consilia pervertit, deliberationem vero iudiciumque vix unquam 25 poterit. cuius rei causa celsitudini sue affectus sum, et me sibi ac facultatem meam, quecunque est, ad sua beneplacita offero. pre-latis vero et aliis, quos crebro sermone ornare multis laudibus so-lebas, his® obsecro me commendes. vale (h>. Bononie, .vi. idus martias 1401. (a) B indlcat (b) P come sembra parvis (c) P Ra obsequerentur (d) P pro- spicere (e) Codd. volúntate (f) Bt virum bonum inquam (g) B1 iis (h) B1 vale, omesse le indicazioni di luogo e di tempo.