290
EPISTOLARIO
stancabile operosità,
alcuni insensati lo tacciano di lentezza nel trattare gli affari,
dimenticando costoro che le decisioni giuste abbisognano di matura considerazione e non di fretta, laddove egli deve far tutto quasi da solo.
   Quell’ affabilità poi, di cui diede prova a Bologna, dove Giovanni forse lo conobbe, non si è mutata in superbia ed arroganza;
quid agendum restet(a)<!), summo pontificatu sic utitur ut pre tam W sublimi statu longe optabilius ei fuerit vitam sortitum esse privatami cum inter hec tamen et tantam sollieitudinem, qua vix possit maior inveniri, sunt qui cunctationem in eo reprehendunt(2), resque gerendas plus equo inter manus proferri querantur, inepti 5 sane atque precipites homines, quibus pro W desiderio suo velie-menti nullum tempus videri satis breve potest, quod si memi-nerint inimicatn esse sanis consiliis festinationem, desiderarique in rebus rite decernendis non tam celeritatem quam maturitatem, facile patientur(d) in eo, cui tam multa sunt gerenda et, ut vere 10 dixerim, uni omnia, liane, si modo ulla est, tarditatem. nosti tu illum, opinor, dum in minoribus ageret(c); certe audisti; nam et mundus totus id(f) mirabatur et predicabat quanta esset in eo mansuetudo, humanitas dulcedoque et sermonis et conversationis. quid putas? an sublatus est fastu summi loci tantaque potestatis (s) 15 licentia, qui tantisper mutatus est ut laboriosior sit factus, nichilo vero elatior? purpura illum et summi pontificatus insignia distinguimi ab aliis ; affabilitas vero et mansuetudinis gratia, qua cunctos(h)
(a) Go restat (b) G ut pro tam (c) Go e G in marg. : quibus pre (d) P G pa-tienter (c) PGo agercs (f) G nam et mundus totus id Go nam is modus totus id
(g)	PG danteque potestatis (h) PGo que cunctos
(t) Reminiscenza di Luc. Phars. II,	« correxerit mala, bona vero plurima in
657.	«suo pontificatu constituerit, tantaque
     (2)	Cf. però le parole pronunciate	« facturus videretur, si quod iuste tem-
dal V. nel suo discorso Pro reitite-	« poris poterat vixisset, ut omnem fa-
granda uniendaque Ecclesia (stampato	« mam expectationemque superaturus
da C. Combi nello scritto intitolato:	« esset, tamen, quod ad hanc rem attinet,
Un discorso inedito di Pier Paolo Ver-	«desiderio hominum quod exercuerat
gerio il Seniore da Capodistria in Ar-	« parum est satisfactum. nam, etsi
chivio Storico per Trieste, /’ Istria, ed	« brevi tempore prefuit Ecclesie, nec
il	Trentino, vol. I, 1882, p. 351 sgg.):	« sine iustis causis ac fortassis et neces-
« Eo [Bonifacio] defuncto, nihilominus	« sariis rem istam detulit, sciunt tamen
« fonasse propositum essent executi,	« omnes tantum fuisse hoc temporis ut
« nisi esset is [Innocentius], qui iam	« res egregie confici posset aut certe
« decessit, summus pontifex creatus,	« plus fieri quam a se factum est.
« qui tanto nomine tantaque opinione	« causas autem differendi, etsi multi
« bona in eum locum venit quantam	« sciunt, non multi tamen forsitan pro-« posset hominum quisquam adinvenire « bant, omnemque adversitatem de-
« et afferre. et is quidem cum per se	« buisse magis calcar fieri putant quam «mali nihil admiserit, aliorum multa «frenum».